Bojownikom niepodległości

Kazimierz Gallas

(1885–1947)

Urodził się 3 marca 1885 r. w Siedliszowicach pow. Tarnów. Syn Józefa i Ludwiki z Nagawieckich. Brat Leona (zob.).

W 1904 r. ukończył I gimnazjum w Tarnowie, po czym podjął studia na Wydz. Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po dwóch latach przerwał naukę.

W gimnazjum należał do tajnej organizacji niepodległościowo-socjalistycznej „Promieniści”, a potem do PPSD. 25 stycznia 1909 r. został członkiem komitetu PPSD w Podgórzu.

Podjął pracę w Powiatowej Kasie Chorych w Podgórzu, a od sierpnia 1909 r. w Boguminie, której potem objął kierownictwo i sprawował je do stycznia 1919 r.

Działacz narodowy, sekretarz Zarządu Koła Stow. „Siła” w Boguminie, sekretarz miejscowego komitetu PPSD.

W czasie I wojny światowej w latach 1914-1915 pracował w biurze sanitarnym Legionów Polskich w Jabłonce na Orawie. 21 czerwca 1918 r. wszedł w skład Komitetu Obwodowego PPSD na Śląsku, a w końcu października – Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Kierował akcją rozbrajania oddziałów austro-węgierskich w Boguminie.

Po agresji czeskiej i zajęciu przez ich oddziały Bogumina w styczniu 1919 r. został komisarzem Rady Narodowej z siedzibą w Dziedzicach. Podjął współpracę z Komunistyczną Partią Robotniczą Polski, uczestnicząc w wystąpieniach Rady Delegatów Robotniczych w Sosnowcu. W lipcu 1919 r. aresztowany, był więziony w Sosnowcu. Uwolniony na skutek interwencji Emila Bobrowskiego, zobowiązał się nie podejmować współpracy z komunistami. Na początku 1920 r. został urzędnikiem w Dep. Ubezpieczeń Społecznych Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. M.in. zorganizował Kasę Chorych m. Łodzi, której był komisarzem, a potem do początku 1923 r. dyrektorem. Od czerwca 1923 r. pracował w wydz. finansowym i wydz. podatkowym Zarządu Miejskim Łodzi. W 1939 r. został zastępcą naczelnika wydz.

Wstąpił do PPS i w latach 1927-1934 wchodził w skład Komitetu Dzielnicowego PPS Lewa. Był też sekretarzem zarządu Robotniczego Tow. Przyjaciół Dzieci w Łodzi (1926-1930), działaczem Tow. Uniwersytetu Robotniczego oraz członkiem Okregowej Komisji Zw. Zawodowych. W 1935 r. wystąpił z PPS, zaś 15 grudnia 1937 r. wszedł w skład Komitetu Organizacyjnego Klubu Demokratycznego w Łodzi. Współzałożyciel Stronnictwa Demokratycznego, na Walnym Zjeździe Konstytucyjnym (15-16 kwietnia 1939) wybrany do Rady Naczelnej stronnictwa.

Podczas II wojny światowej od września 1939 r. kierował tajnym Zarządem Wojewódzkim stronnictwa. W lipcu 1944 r. doprowadził do powołania Komitetu Ludowego na okręg łódzki.

W czasie okupacji niemieckiej pracował w Zarządzie Miejskim, został jednak przeniesiony na najniśze stanowisko.

Po wyzwoleniu Łodzi 29 stycznia 1945 r. został członkiem Tymczasowego Zarządu Miasta, zaś 7 marca jego wiceprezydentem. Od 3 maja poseł do Krajowej Rady Narodowej.

Czołowy działacz Stronnictwa Demokratycznego, do 1947 r. przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu. Założyciel i redaktor polityczny „Tygodnika Demokratycznego” (1945-1946), organu SD w Łodzi. W listopadzie 1945 r. wszedł do Tymczasowej Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu SD, ponownie wybrany do nich na I Kongresie (13-15 lipca 1946).

Poseł do Sejmu Ustawodawczego, wybrany z listy SD w okręgu Pabianice.

Zmarł 25 października 1947 r. w Łodzi.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Zonaty z Anną Burzawa, miał córkę Helenę (31 VII 1911-28 V 1943), bakteriologa, żołnierza ZWZ/AK, zmarłą w obozie koncentracyjnym w Auschwitz.

Źródła

E. Ajnenkiel, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; R. Kaczmarek, w: Polski Słownik Biograficzny t. VII/1948-1958; „Monitor Polski” nr 178/1937.