Bojownikom niepodległości

Kazimierz Grudzielski

(1856-1921)

grudzielski kazimierzUrodził się 9 maja 1856 r. w Turwi pow. Kościan. Syn Wojciecha, administratora majątku, i Alfonsyny z Morinów.

Ukończył gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu.

Następnie kształcił się w szkole wojskowej w Poczdamie, po czym od 31 marca 1878 r. poświęcił się zawodowej służbie wojskowej w armii niemieckiej. Służył kolejno w 6 baonie strzelców (31 marca 1880-1894), 46 pp (1894-1901), 163 pp (1901-1907) i 84 pp. W 1880 r. mianowany ppor. piech., w 1889 r. awansował na por. piech., w 1894 r. na kpt. piech., a w 1906 r. na mjr. piech. Od 1910 r. był szefem Obwodowej Komendy Uzupełnień w Monschau nad granicą belgijską. W 1912 r. awansował na stopień ppłk. piech.

W czasie I wojny światowej w 1914 r. obsadził granicę belgijsko-niemiecką strażą graniczną. 2 września 1917 r. przeniesiony w stan spoczynku.

Zamieszkał w Sołeczynie, a potem w Opieszynie koło Wrześni. 12 listopada 1918 r. został polskim delegatem-kontrolerem Powiatowej Rady Ludowej przy landracie we Wrześni. Od 24 listopada był także komendantem Straży Ludowej na pow.

Września.

28 grudnia 1918 r. zgłosił się do dyspozycji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej i 1 stycznia 1919 r. został mianowany dowódcą odcinka północno-wschodniego wojsk powstania wielkopolskiego. Od 7 stycznia 1919 r. dowódca II Okręgu w Gnieźnie. Brał udział w walkach z Niemcami, skutecznie broniąc wyzwolonego obszaru południowo-zachodniego Frontu Wielkopolskiego. Był organizatorem i dowódcą (od 12 marca 1919 r.) 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. Dekretem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z 11 marca awansowany na płk. piech. i kolejnym dekretem z tego dnia – gen. ppor. 25 czerwca został Inspektorem Piechoty przy Głównodowodzącym Sił Zbrojnych w b. zaborze pruskim. Od 8 listopada dowódca twierdzy Toruń i jednocześnie zastępca dowódcy OGen Poznań. Awansowany 3 stycznia 1921 r. na gen. dyw., 12 marca został przeniesiony w stan spoczynku.

Zmarł 31 marca 1921 r. w Poznaniu i został pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Gozdowie pow. Września.

Pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Żonaty (od 16 II 1901 r.) z Wandą Dobrogoyską, małżeństwo to było bezpotomne.

Jego pomnik znajduje się na rynku w Kcyni, jest patronem ulic w Krotoszynie i Szubinie.

 

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr167/1932
Źródła

Encyklopedia Wojskowa t. III, Warszawa 1934; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; „Monitor Polski” nr167/1932; M. Pawełczyk, Nasz Generał, www.wtg-gniazdo.org/upload/opracowania/Gen_Kazimierz_Grudzielski.pdf [dostęp 16 I 2021]; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 2, Koszalin 1993; B. Polak, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Poznań 2002; P. Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994.