Bojownikom niepodległości

Kazimierz Iranek–Osmecki

(1897–1984)

Kazimierz Iranek–OsmeckiUrodził się 5 września 1897 r. w Pstrągowej pow. Rzeszów. Syn Jana i Antoniny. Uczył się w II gimnazjum w Rzeszowie. Od 1913 r. należał do Zw. Strzeleckiego. W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich. Od grudnia 1916 r. służył w II baonie 1 pp LP. Po kryzysie przysięgowym we wrześniu 1917 r. wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski. Zbiegł do Krakowa, a potem przebywał w Iłży, gdzie od listopada 1917 r. należał do POW. Ostatecznie sprawował funkcję komendanta placu. W listopadzie 1918 r. wstąpił do WP. Początkowo służył w 23 pp, a od stycznia 1919 r. w grupie mjr. L. Lisa-Kuli walczył z Ukraińcami na Wołyniu. Od marca w sztabie I BP Leg. W marcu 1920 r. został referentem sekcji piechoty w Dep. Broni Głównych MSWojsk, zaś w grudniu oficerem w Dowództwie Żandarmerii Polowej. W maju 1921 r. objął stanowisko oficera sztabu 19 DP. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r., ukończył kurs w Szkole Podchorążych Piechoty (styczeń-wrzesień 1922 r.). Następnie był dowódca komp. 77 pp. Awansowany 1 lipca 1925 r. na kpt. piech., sprawował funkcję oficera sztabu 19 DP oraz pełnił służbę w Biurze Personalnym MSWojsk (1928). W latach 1929-1931 uczył się w WSWoj w Warszawie, po czym został w niej wykładowcą. Z dniem 1 stycznia 1933 r. awansował na mjr. dypl. piech. Od 1935 r. kierownik katedry operacyjnej służby sztabów. W 1937 r. został dowódcą III baonu 36 pp. 19 marca 1939 r. awansował na stopień ppłk. dypl. piech. Podczas kampanii 1939 r. oficer do zleceń Naczelnego Kwatermistrza. W związku z agresją sowiecką w nocy z 17 na 18 września przeszedł do Rumunii. Od października był zastępcą kierownika ekspozytury wywiadowczej w Bukareszcie Oddz. II sztabu Naczelnego Wodza. W grudniu zaprzysiężony na rotę Zw. Walki Zbrojnej, w czerwcu 1940 r. wezwany do Francji, przez krótki okres czasu był szefem Oddz. II Komendy Głównej ZWZ. 21 czerwca ewakuowany do Wlk. Brytanii, został kierownikiem referatu informacyjno-wywiadowczego w Oddz. VI (specjalnym) sztabu NW. 6 listopada jako emisariusz NW do gen. S. Roweckiego wyruszył z Londynu , by 18 grudnia dotrzeć do Warszawy. Wyruszył z powrotem 21 stycznia 1941 r. i 15 kwietnia 1941 r. powrócił do Londynu. Przydzielony ponownie do Oddz. VI sztabu NW. Od września w Oddz. IV (kwatermistrzowskim), od czerwca 1942 r. szef tego oddziału. W grudniu został zastępcą szefa Oddz. Planowania sztabu NW. Na skutek próśb dowódcy AK gen. Stefana Roweckiego w nocy z 13 na 14 marca 1943 r. zrzucony do Polski. Z dniem 14 marca 1943 r. awansował na płk. dypl. piech. W Warszawie mieszkał pod nazwiskiem „Włodzimierz Ronczewski”. Od kwietnia zajmował stanowisko szefa Oddz. IV (kwatermistrzowskiego) Komendy Głównej AK. W styczniu 1944 r. został szefem Oddz. II (informacyjno-wywiadowczego) tej komendy ps. „Makary”, „Jarecki”, „Heller”. Na tym stanowisku wziął udział w powstaniu warszawskim. 2 października 1944 r. w imieniu dowództwa AK z ppłk. Zygmuntem Dobrowolskim podpisał układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Od 5 października w niewoli niemieckiej m.in. w oflagu w Colditz. Po uwolnieniu w maju 1945 r. przybył do Londynu, gdzie po zakończeniu wojny i demobilizacji zamieszkał na stałe. Od grudnia 1945 r. członek Komitetu Organizacyjnego Koła AK, po którego utworzeniu (marzec 1947) był członkiem, a w latach 1948-1949 przewodniczącym Zarządu Głównego. Potem członek i wiceprzewodniczący Rady Naczelnej Koła AK. Od 1960 r. zastępca przewodniczącego, a od 1968 r. przewodniczący Funduszu Inwalidzkiego Koła AK. Współorganizator Studium Polski Podziemnej (1947), potem sekretarz i członek jego zarządu. Członek Koła Cichociemnych oraz Zw. Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1947 r. został sekretarzem Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie i członkiem jego pierwszego zarządu. W latach 1970-1971 wykładał w dziale wojskowym w Studium Nauk Polityczno-Wojskowych, związanych z Brygadowym Kołem Młodych „Pogoń”. W 1949 r. był współorganizatorem Niezależnej Grupy Społecznej. W latach 1953-1958 dyrektor Biura Głównej Komisji Skarbu Narodowego. Od 1954 r. członek Tymczasowej Rady Jedności Narodowej. W 1977 r. wszedł w skład Obywatelskiego Komitetu Zbiórki Pomocy Robotnikom w Polsce. Członek Ligi Niepodległości Polski. Zmarł 22 maja 1984 r. w Londynie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu South Ealing. Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Polonia Restituta 3 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi. Jego osobę upamiętnia tablica w kościele pw. św. Jacka w Warszawie, jest patronem Gimnazjum nr 1 w Cisnej, jego imię nosi ulica w Rzeszowie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 259/1932
Źródła

K. Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków 1995; Kierownictwo obozu niepodległościowego na obczyźnie 1945-1990, Londyn 1996; A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 2, Warszawa 1987; A. Lenkiewicz, Kawalerowie Polski Niepodległej, Warszawa 1989; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; Mobilizacja uchodźstwa do walki politycznej 1945-1990, Londyn 1995; „Monitor Polski” nr 259/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997.