Kazimierz Jeziorowski

Urodził się 28 lutego 1874 r. w Warszawie. Syn Franciszka, maszynisty, i Julii z d. Adelt. Brat Konrada Stanisława (zob.).

Mieszkał w Częstochowie, gdzie ukończył cztery klasy gimnazjum. Należał tam do tajnego kółka patriotyczno-społecznego Wacława Tokarza. Od 1892 r. kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Był uczniem Wojciecha Gersona, uczył się rzeźby u Bolesława Syrewicza. Należał do II Proletariatu. W 1893 r. za udział w demonstracji patriotycznej z okazji 3 Maja na krótko aresztowany, po czym wydalony ze szkoły i odesłany do miejsca zamieszkania.

Po roku powrócił do Warszawy. Pracował u rzeźbiarzy A. Pruszyńskiego i Woydyły oraz (nieoficjalnie) kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych. Aresztowany 27 grudnia 1894 r. z bratem Konradem Stanisławem z powodu wykrycia w ich mieszkaniu odezwy i druków PPS, został osadzony w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Zwolniony za kaucją (9 kwietnia 1905), pozostał w Warszawie.

Nawiązał oficjalny kontakt z PPS. Zajmował się agitacją wśród piekarzy, kelnerów, murarzy, sztukatorów i zecerów.

W październiku 1895 r. powołany do armii rosyjskiej, służył w baonie rezerwowym w Kostromie. Zwolniony 6 stycznia 1896 r. powrócił do Warszawy i wznowił działalność w PPS.

Zajmował się hektagrafowaniem wydawnictw partyjnych. 3 lutego ponownie aresztowany, został osadzony w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Dzięki symulowaniu choroby psychicznej 23 czerwca został zwolniony pod nadzór policji.

Pracował w warsztacie rzeźbiarsko-sztukatorskim Pyrowicza. Prowadził działalność propagandową wśród sztukatorów i murarzy, brał udział w konspiracyjnej masówce w lesie pod Markami (sierpień 1896 r.). W 1897 r. ochrana zaproponowała mu wydanie drukarni „Robotnika”, o czym natychmiast powiadomił władze partii i 28 maja opuścił Warszawę.

Przez Sosnowiec i Kraków przybył do Wiednia, gdzie znalazł pracę w swoim zawodzie. Uczestniczył w założeniu wiedeńskiej sekcji Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Jesienią zamieszkał we Lwowie, gdzie pracował jako technik-rysownik w fabryce maszyn. Po ukończeniu kursów księgowych został w niej buchalterem.

Był bibliotekarzem robotniczego stow. „Siła”. Jako „Marian Bielski” był korespondentem „Naprzodu” i „Gazety Robotniczej”, rysował karykatury do satyrystycznego pisemka „Cięgi”.

Należał do sekcji lwowskiej Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Prowadził kolportaż wydawnictw PPS na Galicję. Wobec konfliktu z częścią członków tej sekcji w maju 1900 r. przeszedł do PPS-Proletariat i został członkiem Komitetu Zagranicznego ps. „M. Bielski”, „Jerski”, „Rafał”, „Sęp”. Angażował się przede wszystkim w sprawach technicznych; zorganizował we Lwowie biuro nielegalnych paszportów i tajną drukarnię, w której do 1904 r. wydrukował kilkanaście numerów pisma „Proletariat”. Zajmował się też przerzucaniem nielegalnych druków na teren Królestwa Polskiego, w związku z czym w 1903 r. był poszukiwany przez warszawską żandarmerię.

W 1906 r. powrócił do Warszawy. Jako członek Centralnego Komitetu Robotniczego zajmował się drukowaniem i kolportowaniem pisma „Proletariat”; podlegała mu też tamtejsza organizacja partyjna i kierownictwo bojówek. Po rozłamie w PPS (listopad 1906 r.) inicjował połączenie PPS-Proletariat z PPS-Frakcją Rewolucyjną. Wobec groźby aresztowania wyjechał do Zagłębia Dąbrowskiego.

Od 1 sierpnia 1907 r. pracował jako buchalter w kopalni „Kazimierz”. Został zarządzającym w nowo powstałym Stow. Spożywców „Robotnik” na kolonii Niemce (obecnie Ostrowy Górnicze), a następnie mężem zaufania Stow. Spozywców w Zagłębiu Dąbrowskim. Wzięty za brata Konrada Stanisława, w 1908 r. był aresztowany i przez kilka tygodni więziony w Sosnowcu.

Od 1 sierpnia 1911 r. pracował jako lustrator sosnowieckiego oddziału Warszawskiego Związku Stow. Spożywczych (potem „Społem”). Następnie powrócił do Warszawy, gdzie pracował jako buchalter i szef Biura Związku.

W czasie I wojny światowej przez pierwsze miesiące przebywał w Zagłębiu D,ąbrowskim, gdzie był czynny w Straży Obywatelskiej. Po opuszczeniu Warszawy przez wojska rosyjskie w sierpniu 1915 r. powrócił do tego miasta, gdzie współpracował przy organizacji Straży Obywatelskiej i pracował w spółdzielczości. W listopadzie 1918 r. brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie.

Jako jeden z organizatorów Straży Kolejowej w grudniu 1918 r. został mianowany st. inspektorem w Dyrekcji Radomskiej Kolei Państwowych, a w lutym 1920 r. zastępcą dowódcy Wojskowej Straży Kolejowej. Stąd przeszedł do służby w Policji Państwowej.

Sprawował funkcję komendanta powiatowego policji w Siedlcach. Z dniem 1 kwietnia 1922 r. zakończył służbę w policji.

Ponownie pracował w „Społem”.

Po utworzeniu PPS d. Frakcji Rewolucyjnej (1928 r.) przez wiele lat sprawował funkcję przewodniczącego siedleckiego Okręgowego Komitetu Robotniczego i z ramienia tej partii ławnikiem Zarządu Miejskiego.

Wiceprezes oddziału Stow. b. Więźniów Politycznych d. Frakcji Rewolucyjnej.

Zmarł po 1938 r.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Opublikował: Wspomnienia z lat 1886–1924, Siedlce 1934.