Bojownikom niepodległości

Konrad Libicki

(1891-1980)

libicki konradUrodził się 23 września 1891 r. w Warszawie. Syn Stanisława (zob.), prawnika, działacza Ligi Narodowej, oraz Olimpii z Hinterhoffów.

Uczęszczał do IV Gimnazjum Klasycznego w Warszawie. Po strajku szkolnym (1905 r.) przeniósł się do polskiego gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego, w którym w 1909 r. uzyskał maturę. Następnie wyjechał do Krakowa, gdzie podjął studia na Wydz. Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Od 1907 r. należał do tajnej organizacji młodzieży „Przyszłość” („Pet”) i z jej ramienia przewodniczył Sekcji Koronnej Organizacji Młodzieży Narodowej. W 1910 r. przyjęto go do wyższego szczebla organizacyjnego – „Zet”-u oraz najwyższego – „Koła Braterskiego”. Uczestniczył w akcji zmierzającej do oderwania „Zet”-u od wówczas już ugodowej Ligi Narodowej. Aktywnie uczestniczył w życiu politycznym młodzieży akademickiej, będąc członkiem zarządu „Zjednoczenia” w Krakowie. W 1910 r. przewodniczył na ogólnopolskim zjeździe młodzieży, odbywanym w ramach obchodów 500. lecia bitwy grunwaldzkiej.

W 1911 r. wstąpił do Zw. Walki Czynnej, a potem i Zw. Strzeleckiego w Krakowie, gdzie ukończył kurs podoficerski. W 1913 r. wyjechał na studia do Paryża (Uniwersytet Sorboński), gdzie też uczęszczał na kurs oficerski prowadzony przez płk. Władysława Jagniątkowskiego. W Zw. Strzeleckim dowodził komp. robotniczą. W lipcu 1914 r. złożył swoją rozprawę doktorską w Krakowie u prof. Wacława Tokarza.

Wybuch wojny zastał go we Francji. W czasie próby przedostania się z Paryża do Krakowa został przejściowo zatrzymany przez Niemców (wrzesień 1914). Następnie przez Sztokholm i Petersburg przedostał się do Warszawy, gdzie wstąpił do POW. W końcu października został szefem sztabu Komendy Naczelnej. Równocześnie sprawował funkcję komendanta zorganizowanej z Wacławem Jędrzejewiczem tajnej Wolnej Szkoły Wojskowej. Z dniem 7 lutego 1915 r. mianowany ppor. piech. w I Brygadzie. 4 sierpnia, wobec wyjazdu por. Tadeusza Żulińskiego na tyły wojsk rosyjskich, objął kierownictwo POW w Warszawie i dzień później ujawnił ją wobec zajmujących miasto oddziałów niemieckich. Z jego inicjatywy przystąpiono do formowania baonu warszawskiego POW, z którym jako dowódca 1 komp. wyruszył do I Brygady.

Po dołączeniu do niej (29 sierpnia) przydzielono go do 7 pp LP. Objął w nim funkcję oficera łączności pułku. Uczestniczył w działaniach na Wołyniu.

Po dymisji J. Piłsudskiego na początku października 1916 r. odkomenderowany do POW, 1 listopada otrzymał komendę grupy okręgów „E” (okręgi Piotrków, Kielce, Radom) z siedzibą w Radomiu. Funkcję tę sprawował do 27 sierpnia 1917 r. Wydawał wówczas tygodnik niepodległościowy „Unia”. Aresztowany przez Austriaków, był więziony w Radomiu. Po zwolnieniu na czas rozprawy sądowej wyjechał na teren niemieckiej okupacji na wschodzie, gdzie od maja 1918 r. prowadził akcję dywersyjną. We wrześniu powrócił do Warszawy. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców, likwidując m.in. zarząd cywilny Generał-Gubernatorstwa warszawskiego (11 listopada).

Awansowany na por. piech. (z dniem 11 listopada 1918), służył jako oficer wydz. politycznego Oddz. II Naczelnego Dowództwa. Od stycznia 1919 r. uczestniczył w walkach GO „Bug” z Ukraińcami w rejonie Lwowa. 1 marca został szefem wydz. VI (propagandy zewnętrznej) biura wywiadowczego Oddz. II Naczelnego Dowództwa. Funkcję tę sprawował przez cały okres wojny. 1 grudnia 1919 r. awansował na kpt. piech.

W latach 1921-1922 był kierownikiem referatu „Wschód” wydz. ewidencji Oddz. II, po czym sprawował funkcję kierownika referatu prasy obcej w Oddz. II Sztabu Generalnego. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r. Od września 1923 do września 1924 r. przebywał na kursie doszkalającym Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansował na mjr. piech. Od 1 listopada 1924 do grudnia 1927 r. sprawował funkcję attaché wojskowego w Finlandii. Po powrocie przeniesiony w stan nieczynny (23 grudnia 1927), został oddany do dyspozycji MSZ. Zajmował stanowisko naczelnika wydz. prasowego Dep. Politycznego (1 maja 1927-19 kwietnia 1929). 31 maja 1929 r. przeniesiono go do rezerwy WP.

19 kwietnia wyznaczony na posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego RP w Estonii, piastował tę funkcję do 5 lipca 1933 r. Opuściwszy służbę dyplomatyczną, w latach 1933-1935 był dyrektorem naczelnym PAT, a od 25 listopada 1935 r. prezesem rady nadzorczej SA Polskie Radio. W 1938 r. wybrano go na naczelnego dyrektora Polskiego Radia. W 1935 r. założył miesięcznik artystyczny „Arkady”.

Podczas kampanii 1939 r. ewakuował cały tabor Polskiego Radia do Rumunii i sam przekroczył jej granicę.

Już w październiku 1939 r. przedostał się do Francji i zgłosił się do służby wojskowej. Przydzielony do Legii Oficerskiej w Vichy, wraz z nią 24 czerwca 1940 r. został ewakuowany do Wlk. Brytanii. W latach 1940-1942 jako piłsudczyk przebywał w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay na wyspie Bute. W 1942 r. urlopowany, przez 18 miesięcy współpracował, jako ekspert zagadnień polskich, z Agencją Reutera. Od 1944 r. do demobilizacji ponownie w WP, służył w 1 Korpusie Polskim; awansował na ppłk. dypl. piech.

Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Był jednym z założycieli i wieloletnim wiceprezesem Instytutu J. Piłsudskiego w Londynie. Należał do redaktorów „Niepodległości”. W 1964 r. opracował książkę pamiątkową na 50. lecie czynu legionowego „Piękne Wczoraj”. Od 1946 r. prowadził działalność w Funduszu Społecznym Żołnierza, instytucji pomocy finansowej b. żołnierzy WP. Członek piłsudczykowskiej Ligi Niepodległości Polski.

Zmarł 30 grudnia 1980 r. w Londynie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Polonia Restituta 3 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, estońskim orderem Orła 1 kl. i Krzyżem Wolności 1 kl., fińskim orderem Białej Róży 3 kl., francuską Legią Honorową 3 kl., łotewskim orderem Trzech Gwiazd 2 kl., rumuńskim orderem Gwiazdy Rumunii 3 kl. i węgierskim Krzyżem Zasługi 2 kl.

Żonaty (od 15 IX 1918) z Natalią Borszewską, miał z nią córki Magdalenę (ur. 21 VI 1919) zamężną Semis i Ewę (ur. 21 XI 1927) zamężną Lewis.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1931
Źródła

CAW, akta personalne 769/89/2985; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 3, Warszawa 2006; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza” nr 2, 3/1981; W. Jędrzejewicz, Wspomnienia, Wrocław 1993; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; K. Libicki, Życiorys własny, mps; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; Mobilizacja uchodźstwa do walki politycznej 1945-1990, Londyn 1995; „Monitor Polski” nr 64/1931; T. Nałęcz, Polska Organizacja Wojskowa 1914-1918, Wrocław 1984; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 2, Koszalin 1993; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928; Rocznik oficerski rezerw 1934; Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r.; S.F. Składkowski, Moja służba w Brygadzie. Pamiętnik polowy, Warszawa 1990.