Bojownikom niepodległości

ks. Ignacy Czechowski

1877–1941

ks. Ignacy  CzechowskiUrodził się 4 czerwca 1877 r. we wsi Ciechrz koło Strzelna. Syn Michała, nauczyciela szkoły elementarnej, i Jadwigi z Ofierskich, ze znanej kupieckiej rodziny z poznańskiego Chwaliszewa.

Po ukończeniu szkoły elementarnej naukę kontynuował w progimnazjum w Trzemesznie, Wągrowcu i Inowrocławiu, gdzie zdał maturę. Od roku 1897 kształcił się w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. 19 marca 1901 r. w Gnieźnie został wyświęcony na kapłana.

Od kwietnia 1901 r. pracował jako wikariusz w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja Biskupa w Krostkowie. Wspierał bractwa i stowarzyszenia parafialne między innym Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich w Białośliwiu i Rzęszkowie. Budował świadomość religijną i społeczno-narodową swoich parafian, był orędownikiem sprawiedliwości społecznej. 1 stycznia 1905 r. przeniesiony do Poznania, gdzie pełnił funkcję wikariusza w archikatedrze pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła; od 1 lipca 1907 r. administratora. 1 stycznia 1912 r. został proboszczem parafii pw. św. Floriana Męczennika w Chodzieży. „Stał się dla parafii mężem opatrznościowym. Z natury ruchliwy i czynny, owiany gorącym patriotyzmem, tchnął nowego ducha w parafię” [ks. Leonard Kurpisz, Kronika kościołów chodzieskich]. Założył szereg towarzystw kulturalno-patriotycznych, z jego inicjatywy utworzony został Bank Ludowy. Reaktywował Towarzystwo Czytelni Ludowych, za sprawą którego powstały biblioteki w Chodzieży, Margoninie, Ujściu, Pile, Jaktorowie i Morzewie. Wygłaszał patriotyczne kazania, a w roku 1916 zorganizował uroczyste obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Równolegle, od 23 lipca 1913 r. administrował parafią pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy w Ujściu.

W roku 1917 był kilkakrotnie zatrzymywany przez władze niemieckie. W lipcu 1918 r. nawiązał kontakt z Centralnym Komitetem Obywatelskim, działającym tajnie od 1916 r. w Poznaniu. Utworzył analogiczny komitet w Chodzieży, który 11 listopada 1918 r. przekształcił się w Powiatową Radę Ludową. Został prezesem Zjednoczenia Rad Ludowych Nadnoteckich. Uczestnik powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918 – 16 lutego 1919). 30 grudnia 1918 r. w Pile zorganizował pierwszy Zjazd przedstawicieli Rad Ludowych powiatów wieluńskiego, wyrzyskiego, czarnkowskiego i chodzieskiego, na którym wybrano por. Zdzisława Orłowskiego na dowódcę oddziałów powstańczych terenów nadnoteckich. Po wyparciu powstańców z Chodzieży, 7 stycznia 1919 r. został aresztowany przez Niemców; następnego dnia uwolniony przez kontratakujące polskie oddziały powstańcze. Wobec odwrotu sił powstańczych 19 stycznia opuścił Chodzież i przyjechał do Poznania. Na przełomie października i listopada 1919 r. powrócił do Chodzieży, ostatecznie objętej przez Polaków 16 stycznia 1920 r. po wkroczeniu do miasta batalionu 7 Pułku Strzelców Wielkopolskich, którego został kapelanem. Podczas uroczystej mszy polowej, która odbyła się 1 marca 1920 r. na rynku 7 pstrz. wlkp. wygłosił patriotyczne kazanie. Honorowym gościem uroczystości był gen. Józef Dowbor-Muśnicki.

Siostra księdza, Kazimiera Czechowska razem działaczkami chodzieskiej filii Stowarzyszenia Kobiet Pracujących, szyły mundury w czasie powstania, służyły też jako łączniczki.

W roku 1924 r. powrócił w rodzinne strony; objął stanowisko proboszcza parafii pw. Trójcy Świętej w Strzelnie. Odnowił tamtejsze kościoły, założył nowy cmentarz w Strzelnie. Był . Otrzymał wyróżnienia honorowe: radcy  duchownego, szambelana Jego Świątobliwości oraz prałata. Był założycielem nowej parafii we Wronowach i budowniczym tamtejszego kościoła.

Podczas II wojny światowej we wrześniu 1939 r. aresztowany przez Niemców jako zakładnik. Po przesłuchaniu uwolniony, został wykwaterowany z plebanii; zamieszkał w małym pokoju w wikariacie. Kolejny raz aresztowany 26 sierpnia 1940 r. i osadzony w obozie przejściowym w Szczeglinie. Z uwagi na stan zdrowia po dwóch dniach zwolniony. 24 lutego 1941 r. funkcjonariusze gestapo przybyli po niego, po raz trzeci. Jednak z powodu jego ciężkiego stanu zdrowia nie doszło do aresztowania. Zmarł dwa dni później 26 lutego 1941 r. w Strzelnie, został pochowany na tamtejszym nowym cmentarzu.

Jest patronem ulicy w Chodzieży, tablica poświęcona jego pamięci znajduje się w kościele w Strzelnie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

 

Źródła

Monitor Polski” 1932, nr 167; A. Skubiszyński, Ks. Ignacy Czechowski kapłan, społecznik, patriota, „Nasza Wielkopolska” 2000, nr 4. Czechowski Ignacy, https://bliskopolski.pl/ludzie/ignacy-czechowski/ [dostęp 15 grudnia 2021]; Czechowski Ignacy, http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/… [dostęp 15 grudnia 2021]; Ignacy Czechowski, w: Wielkopolscy księża od XVIII do XX wieku, http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=552 [dostęp 15 grudnia 2021];