Bojownikom niepodległości

Ksawery Franciszek Jaruzelski

(1882–1930)

Ksawery Franciszek JaruzelskiUrodził się 1 grudnia 1882 r. w Jaworniku Ruskim pow. Dobromil. Syn Józefa, ziemianina, i Baltazary z Kraińskich.

Ukończył gimnazjum w Sanoku (1903) i studia rolnicze na uniwersytecie w Lipsku.

W latach 1903–1904 odbywał obowiązkową służbę wojskową w armii austro-węgierskiej. Był żołnierzem 2 puł.

Należał do „Zetu”.

W czasie I wojny światowej zmobilizowany do armii austro-węgierskiej, jako oficer w składzie 2 puł walczył na froncie wołyńskim. Awansowany 1 lipca 1915 r. na ppor. rez. kaw., a 1 sierpnia 1917 r. na por. rez. kaw. Potem dowodził szw. km 3 puł. W 1918 r. przeniesiony do rezerwy.

Prowadził rodzinne majątki w Kaczanówce pow. Skałat i Baryszu pow. Buczacz.

W latach 1918–1919 kilkakrotnie więziony przez Ukraińców w Skałacie, po czym skazany na karę śmierci.

Uwolniony przez oddziały polskie, od maja 1919 r. był komendantem Straży Obywatelskiej w Skałacie oraz nadetatowym oficerem 8 puł. Od czerwca służył w baonie etapowym we Lwowie, następnie był dowódcą stacji etapowej w Skałacie. Od listopada przewodniczył misji DOGen Lwów w sprawie zakupów zboża na Ukrainie. W 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako mjr rez. kaw. z 1 czerwca 1919 r.

Prowadził majątek Kaczanówka.

Prezes koła Związku Ziemian i Związku Oficerów Rezerwy w Skałacie. Należał do Związku Strzeleckiego, BBWR i Rady Powiatowej.

W 1928 r. wybrany na posła w okręgu wyborczym nr 54 (Tarnopol), był członkiem klubu BBWR.

Zmarł 6 lipca 1930 r. w Kaczanówce.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty z Janiną Józefą Świdrygiełło-Świderską, miał syna Józefa Wincentego i córki Marię i Janinę.

Źródła

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 156/1931; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny t. II, Warszawa 2000; Rocznik oficerski 1923, 1924.