Leon Barciszewski

Urodził się 10 maja 1883 r. we wsi Tulce koło Poznania. Syn Eustachiusza, rzemieślnika, i Augustyny z Morawskich.

Uczył się w gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, skąd za swoją patriotyczną postawę został wydalony.

Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej w armii niemieckiej wyjechał do Berlina, gdzie uczył się zawodu ślusarza, jednocześnie dokształcając się.

Był m.in. prezesem Związku Tow. Polskich w Berlinie, członkiem zarządu i prezesem Tow. Przemysłowców Polskich, członkiem Tow. Metalowców Polskich oraz Tow. Wyborczego Berlin-Wedding. W latach 1908-1911 aktywnie działał w Polskim Komitecie Politycznym w Berlinie. Był współorganizatorem Tow. Opieki nad Wychodźcami Sezonowymi z siedzibą w Poznaniu (1911 r.), a następnie kierownikiem biura i sekretarzem tego towarzystwa w Berlinie (1912 r.). Udzielał się także w Tow. Polskim „Przytulisko” – organizacji charytatywnej opiekującej się robotnikami polskimi przejeżdżającymi przez Berlin. W latach 1916-1918 zajmował stanowisko członka zarządu Banku „Skarbona” w tym mieście. Współpracował z polskimi gazetami i czasopismami: Ruchem Chrześcijańsko-Społecznym wydawanym w Poznaniu i Krajem, organem Tow. Emigracyjnego w Krakowie. Był członkiem komisji redakcyjnej Polaka na Obczyźnie. Współpracował z Dziennikiem Berlińskim stanowiącym organ wychodźstwa polskiego w Niemczech i z czasem stał się współwłaścicielem tej gazety. Po wybuchu I wojny światowej zainicjował Komitet dla Bezdomnych, który opiekował się jeńcami wojennymi z armii rosyjskiej narodowości polskiej, robotnikami sezonowymi, internowanymi.

W 1915 r. zmobilizowany do armii niemieckiej, w 1916 r. w wyniku zabiegów „Skarbony” został zwolniony z wojska. Powrócił do Berlina, gdzie natychmiast podjął działalność, zwłaszcza w Komitecie Politycznym. Z ramienia tego Komitetu od lipca 1917 r. brał udział w pracach Komisji do Spraw Wychodźstwa.

Po ukonstytuowaniu się w grudniu 1917 r. Komitetu Reemigracyjnego w Berlinie pełnił w nim funkcję skarbnika i delegata Rady Narodowej w Poznaniu. Na początku 1918 r. był jednym z współorganizatorów Tow. Pomocy Naukowej dla młodzieży Berlina i okolicy, mającego ułatwić kształcenie młodzieży spośród Polonii w Niemczech. W 1919 r. czynnie uczestniczył w reorganizacji Komitetu Politycznego, a po utworzeniu 18 maja 1919 r. Komitetu Narodowego Polaków, został jego członkiem.

Po zakończeniu wojny udzielał pomocy powstaniu wielkopolskiemu. Jako zastępca konsula generalnego w Berlinie zorganizował repatriację ok. 200 000 polskich jeńców cywilnych i wojskowych do kraju. Zorganizował konsulat w Essen i został jego pierwszym konsulem. Wiosną 1924 r., po wycofaniu się wojsk francuskich z Zagłębia Ruhry, został uznany przez Niemców za personę non grata i zmuszony do powrotu do Polski.

Wybrany 16 października 1924 r. na burmistrza Gniezna, 18 listopada został zwolniony z dotychczasowego stanowiska w MSZ i 10 marca 1925 r. podjął urzędowanie w mieście. Jego działalność na tym stanowisku przyczyniła się do rozwoju Gniezna, które uzyskało status miasta wydzielonego, zaś burmistrz otrzymał tytuł prezydenta miasta.

22 września 1932 r. wybrany na prezydenta Bydgoszczy, funkcję tę objął 8 listopada. W trakcie jego prezydentury doszło do zmniejszenia o połowę liczby bezrobotnych, aktywizacji budownictwa mieszkaniowego, zmniejszenia zadłużenia, ukończenia szpitala na Bielawkach, elektrowni na Jeżycach, rozbudowy gazowni i rzeźni miejskiej.

Od 1933 r. był przewodniczącym Rady Nadzorczej Lloyda Bydgoskiego. Działając w firmie „Bacon-Export” przyczynił się do rozwoju przemysłu bekonowego w Polsce, a Bydgoszcz stała się jednym z największych jego ośrodków. Jako prezydent miasta był dwukrotnie wybierany na stanowisko prezesa komunalnego Zw. Kredytowego Wielkopolski i Pomorza oraz prezesa Komunalnego Banku Kredytowego z siedzibą w Poznaniu. W 1937 r. został wybrany prezesem Zw. Kas Komunalnych woj. poznańskiego i pomorskiego. Z ramienia Zw. Miast Polskich uczestniczył m.in. w Międzynarodowym Kongresie Miast w Londynie (1932 r.) oraz Międzynarodowym Kongresie Kas Oszczędności w Zagrzebiu (1937 r.).

Aktywnie działał w stowarzyszeniach. Był m.in. prezesem Zw. Popierania Turystyki i przewodniczącym bydgoskiego Miejskiego Komitetu WF i PW. W latach 1924-1939 czynnie uczestniczył w pracach Koła Miast Wielkopolskich (prezes w 1930 r.) i Zw. Miast Polskich (członek zarządu i licznych komisji). W latach 1937-1938 był przedstawicielem Związku Miast Polskich w Państwowej Radzie Komunikacyjnej.

Podczas kampanii 1939 r. 3 września opuścił miasto, udając się na naradę zwołaną przez wojewodę we Włocławku. W jej następstwie ewakuowany do Warszawy, a potem do Lwowa i Zaleszczyk. Tam dowiedział się o eksterminacji ludności polskiej w Bydgoszczy i posądzeniu go o przywłaszczenie pieniędzy z kasy miejskiej. Mimo ostrzeżeń 9 października powrócił do Bydgoszczy. Tego dnia aresztowany przez funkcjonariuszy gestapo, został uwięziony w więzieniu przy ul. Poniatowskiego.

Rozstrzelany 11 listopada 1939 r. w nieznanym miejscu.