Bojownikom niepodległości

Leon Grot [właśc. Machonbaum]

(1890-1974)

grot leonUrodził się 6 czerwca 1890 r. w Warszawie. Syn Józefa, buchaltera, i Flory z d. Lawendel.

W latach 1899-1908 uczył się w gimnazjum w rodzinnym mieście. Od 1906 r. działał w uczniowskim kole socjalistycznym, prowadził pracę oświatową wśród robotników. W październiku 1908 r. aresztowany przez władze rosyjskie, został zesłany do guberni tobolskiej, skąd w czerwcu 1909 r. zbiegł i przedostał się do Galicji. W 1911 r. uzyskał maturę w I Szkole Realnej we Lwowie, po czym studiował chemię na tamtejszej politechnice.

Członek ZWC i Zw. Strzeleckiego. Ukończył kurs oficerski i zdał egzamin, uzyskując odznakę tzw. parasol.

W czasie I wojny światowej od 3 sierpnia 1914 r. w oddziale J. Piłsudskiego i Legionach Polskich. Dowodził plut. w 1 pp LP. Mianowany ppor. piech. w 1 pp LP ze starszeństwem z 9 października 1914 r. Od 21 marca do 1 kwietnia 1915 r. przebywał w szkole karabinów maszynowych I Brygady w Bełku, a potem w Osieku. 1 maja przydzielony do okm 1 pp LP, 11 maja został zastępcą dowódcy okm 7 pp LP. 1 kwietnia 1916 r. awansowany przez Komendę Legionów na por. piech. Od maja był dowódcą komp.

W następstwie kryzysu przysięgowego 16 lipca 1917 r. zwolniony z Legionów, po czym internowany przez Niemców w Beniaminowie. W obozie przebywał do marca 1918 r.

Zwolniony, pracował jako korepetytor.

Od listopada 1918 r. w WP. Do 25 maja 1919 r. był dowódcą kadry (szkoły) km w Chełmie, a potem dowódcą I baonu 35 pp. Brał udział w walkach z bolszewikami na Polesiu, w czasie ofensywy kijowskiej, działaniach odwrotowych i bitwie warszawskiej.

Zweryfikowany jako mjr piech. z 1 czerwca 1919, od 22 lipca 1922 r. był zastępcą dowódcy 35 pp. Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansował na ppłk. piech. Od 15 sierpnia 1925 r. zastępca dowódcy 14 pp. W 1926 r. ukończył kurs dowódców pułków w CWPiech w Rembertowie. Od 6 marca 1928 do 24 października 1929 r. dowodził 31 pp, a od 25 października 1929 do 1 października 1935 r. 3 pp leg. 1 stycznia 1930 r. awansował na płk. piech. Później zajmował stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 24 DP, a od 3 sierpnia 1937 r. - 22 DPG. Latem 1939 r. (do 28 sierpnia) w zastępstwie dowódca tej dywizji.

Podczas kampanii 1939 r. dowódca piechoty dywizyjnej. Brał udział w walkach Armii „Kraków”. 4 października dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w niej przez cały okres wojny w obozie w Eichstäd, a od maja 1940 r. w oflagu VII A w Murnau. Uwolniony 29 kwietnia 1945 r., powrócił do kraju.

Od 15 września 1945 r. służył w LWP. Od 2 października zastępca dowódcy 2 DP ds. liniowych. Od 21 listopada 1945 do 10 marca 1946 r. kierował sekcja oficerów rezerwy Dep. Piechoty i Kawalerii MON. Potem (do 31 grudnia 1947 r.) szef wydz. wyszkolenia bojowego tego dep. Od 1 stycznia 1948 r. p.o. szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lądowych. Już 14 lipca został przeniesiony do rezerwy.

Mieszkał w Warszawie, współpracował m.in. z Wojskowym Instytutem Historycznym w Rembertowie. Był rozpracowywany przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie.

Zmarł 28 marca 1974 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. II C-28.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, w PRL otrzymał złoty Krzyż Zasługi.

Żonaty z Marią Kuncewicz, małżeństwo to było bezpotomne.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
“Wojskowy Przegląd Historyczny nr 2/1974
Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie Legionów Polskich pochodzenia żydowskiego, Warszawa 2010; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; Materiały do historii I Brygady, „Żołnierz Legionów i POW” nr 3-4/1939; „Monitor Polski” nr 18/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; S.F. Składkowski, Beniaminów 1917-1918, Warszawa 1935;W. Steblik, Armia „Kraków” 1939, Warszawa 1975; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 2/1974.