Bojownikom niepodległości

Leon Iwanowski

(1862–1927)

Urodził się 2 kwietnia 1862 r. w Warszawie. Syn Józefa i Ludwiki z Dąbrowskich.
Ukończył dwuklasową szkołę Grochowskiego, po czym w latach 1880-1883 kontynuował naukę w Warszawskiej Miejskiej Szkole Rzemieślniczej.
Następnie podjął pracę zawodową jako ślusarz w fabryce „Orthwein, Karasiński i S-ka”.
Jednocześnie działał w pozostających pod wpływem partii „Proletariat” kołach oświatowych. Zapewne w 1885 r. w jego mieszkaniu zainstalowano hektograf, na którym odbijał odezwy partyjne. W 1890 r. wstąpił do Zw. Robotników Polskich, w którym pełnił funkcję bibliotekarza i kasjera. Uczestniczył też w działalności agitacyjnej. Aresztowany 24 listopada 1891 r., został osadzony w X pawilonie warszawskiej cytadeli.
Zwolniony 6 sierpnia 1892 r., podjął pracę zawodową w zakładach mechanicznych „Borman, Szwede i S-ka”.
Od 1893 r. należał do PPS. Ps. „Czarny” Prowadził działalność agitacyjną, uczestniczył w przygotowaniach do obchodów pierwszomajowych, w związku z czym 4 maja 1894 r. ponownie aresztowany i osadzony w X pawilonie. 24 stycznia 1895 r. przewieziony do warszawskiego więzienia śledczego, decyzją administracyjną został skazany na rok więzienia oraz jawny nadzór policji na okres dwóch lat poza terenem stolic i guberni stołecznych Królestwa Polskiego oraz Krajów Północno-Zachodniego i Południowo-Zachodniego. Karę więzienia odbywał w petersburskich Krestach, a następnie w Jekaterynosławiu (obecnie Dniepropietrowsk).
Po upływie terminu zesłania zamieszkał w Kamienskoje (obecnie Dnieprodzierżyńsk). Działał w miejscowych organizacjach socjalistycznych, za co był parokrotnie aresztowany. Po 1905 r. powrócił do Warszawy.
Pracował na kolei, także w niepodległej Polsce, aż do przejścia na emeryturę.
Członek dzielnicy praskiej PPS oraz Stow. b. Więźniów Politycznych.
Zmarł 15 września 1927 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. K.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości.
Był żonaty.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

S. Kalabiński, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 177/1938.