Bojownikom niepodległości

Leon Orłowski

(1891–1976)

Urodził się 22 marca 1891 r. w Tatarach, Piotrkowskie. Syn Ignacego i Haliny z Nieszkowskich.

Uczestnik strajku szkolnego w 1905 r. Ukończył gimnazjum we Włocławku i Wydz. Ogólny Akademii Eksportowej w Wiedniu (1914).

Brał udział w działalności Organizacji Młodzieży Narodowej.

Podczas I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii rosyjskiej, w tym też roku ukończył Mikołajewską Szkołę Kawalerii w Piotrogrodzie. Następnie do grudnia 1917 r. walczył na froncie.

Od 12 kwietnia 1919 r. sekretarz konsularny II kl. w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku.

Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju w sierpniu 1920 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Służył w 17 puł. Po wojnie w marcu 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako por. rez. kaw. z 1 czerwca 1919 r.

Powrócił na zajmowane poprzednio stanowisko w Nowym Jorku. Od 9 stycznia do 9 marca 1924 r. jako wicekonsul kierował konsulatem RP w Pittsburghu. Następnie w poselstwie RP w Waszyngtonie. 1 czerwca awansował na sekretarza poselstwa II kl. Odwołany 31 października 1927 r. powrócił do kraju i od listopada tego roku do 1 sierpnia 1932 r. pracował w Departamencie Polityczno–Ekonomicznym MSZ. Był referendarzem w wydz. wschodnim, a od 1 kwietnia 1928 r. kierownikiem referatu gdańskiego w wydz. organizacji międzynarodowych. 1 lipca 1931 r. został kierownikiem referatu anglosaskiego w wydz. zachodnim. 1 lipca 1932 r. podjął pracę w ambasadzie RP w Londynie jako radca legacyjny, a 1 sierpnia 1934 r. został radcą ambasady. 15 maja 1936 r. otrzymał stanowisko ministra pełnomocnego i posła nadzwyczajnego RP w Budapeszcie. Funkcję tę zajmował do 31 grudnia 1940 r. Po likwidacji placówki wyjechał do Grecji, gdzie nieskutecznie starał się przekonać tamtejsze władze o planowanej agresji niemieckiej. Następnie przybył do Londynu, lecz wobec braku nowego przydziału wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

Tam w latach 1949–1950 pracował w jednej z agend ONZ. Jako emeryt mieszkał w Nowym Jorku, później w Kalifornii i w Waszyngtonie.

Był członkiem Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

W listopadzie 1973 r. powrócił do Polski. Zamieszkał u rodziny w Krakowie.

Zmarł 19 marca 1976 r. w Rabce–Zdroju. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 4 kl., Medalem Niepodległości, chińskim orderem Złotego Kł. 3 kl., węgierskim Krzyżem Zasługi 1 kl.

Żonaty dwukrotnie; najpierw z NN Amerykanką, a po jej śmierci od 1954 r. z Eleanor Mc Carthy, małżeństwa te były bezpotomne.

Źródła

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 27/1934; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; A. Szklarska–Lohmannowa, w: Polski Słownik Biograficzny t. XXIV z 1979.