Bojownikom niepodległości

Leon Stanisław Bąkowski

(1894–1954)

Urodził się 27 października 1894 r. w Wiązownej pow. Otwock. Syn Ludwika, ziemianina, i Antoniny z Choińskich.

Ukończył Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie (1914 r.).

Od 1911 r. należał do tajnej drużyny skautowej im. R. Traugutta. Działacz „Zarzewia”, od 1913 r. był członkiem tzw. Komisji Szkolnej. W tym też roku wstąpił do PDS. Latem 1914 r. (15 lipca-2 sierpnia) uczestniczył w kursie instruktorskim w Nowym Sączu. Po jego przerwaniu przybył do Krakowa i 3 sierpnia został przydzielony do 1 komp. kadrowej, z którą 6 sierpnia wyruszył na front.

W składzie tej komp. (1 komp. III baonu 1 pp LP) uczestniczył w walkach z Rosjanami. Ranny, leczył się w szpitalu w Częstochowie. Po wyleczeniu 20 września 1915 r. skierowany do służby w POW w Warszawie. Tam pełnił kolejno funkcje od sekretarza do dowódcy komp. i obwodu. Ukończył szkołę oficerską i został instruktorem w szkole podoficerskiej w Dęblinie. Na początku 1917 r. pełnił obowiązki pchor. służbowego przy J. Piłsudskim w jako szefie Dep. Wojskowego Tymczasowej Rady Stanu. W listopadzie 1918 r. kierował rozbrajaniem Niemców w Lubartowie, po czym automatycznie przeszedł do WP.

W styczniu 1919 r. skierowany do Szkoły Podchorążych, od lipca w stopniu ppor. piech. pozostawał w dyspozycji Oddz. II Sztabu Generalnego w Wilnie. We wrześniu objął dowództwo 9 komp. 76 pp. Walczył z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. 17 lipca 1920 r. w trakcie składania broni przez brygadę płk. S. Pasławskiego Litwinom zbiegł, po czym przez Litwę i Gdańsk przedostał się do Warszawy.

Przydzielony do 1 pp leg. Zweryfikowany jako kpt. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r. i zatrzymany w służbie czynnej, pełnił służbę jako przedstawiciel MSWojsk przy PKU w Grodnie. 6 marca 1924 r. ostatecznie przeniesiony do rezerwy. Z dniem 19 marca 1939 r. awansował na mjr. rez. piech.

Zamieszkał w Warszawie. Studiował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, uzyskując dyplom inżyniera rolnika.

Pracował zawodowo m.in. w Ministerstwie Rolnictwa. Osadnik wojskowy w Piłsudach (pow. Grodno)., następnie był właścicielem majątku Suliszew (pow. Skierniewice) oraz współwłaścicielem fabryk szkła. W 1927 r. był redaktorem piłsudczykowskiego „Głosu Prawdy Ziemi Grodzieńskiej”.

Członek Zw. Legionistów Polskich i Zw. Peowiaków – od 1931 r. był w nim członkiem komisji rewizyjnej. Wiceprezes zarządu stołecznego Federacji Polskich Zw. Obrońców Ojczyzny, działacz Zw. Strzeleckiego (wiceprezes Akademickiego Okręgu Strzeleckiego). Pracował też w Zw. Osadników Wojskowych.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, brał udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi przeszedł do działalności konspiracyjnej. Należał do Korpusu Bezpieczeństwa. Od lipca 1944 r. w LWP. Był organizatorem i komendantem Szkoły Oficerskiej 2 Armii w Kąkolewnicy. 19 stycznia 1946 r. w stopniu płk. przeniesiony do rezerwy.

Aresztowany przez funkcjonariuszy MBP, został skazany na pobyt w obozie pracy. Po uwolnieniu pozostawał bez stałego źródła utrzymania.

Zmarł 27 grudnia 1954 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. A-29.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał Krzyż Grunwaldu 3 kl.

Żonaty (od 1919 r.) ze Stefanią Nazarewicz, miał z nią córkę Annę (ur. 1922) zamężną Has oraz syna Zbigniewa (1923-1944).

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; J.M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Kraków 2014; „Monitor Polski” nr 64/1931; „Peowiak” nr 3/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003; E. Tomkowiak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 1, Koszalin 1991.