Bojownikom niepodległości

Ludwik Andrzej Ignacy Niedbał

(1872–1937)

Ludwik Andrzej Ignacy Niedbał (1872–1937)Urodził się 30 listopada 1872 r. w Zbąszyniu. Syn Edwarda, restauratora i Anny z d. Gutsche.

Od roku 1883 kształcił się w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu; w roku 1891 zdał maturę. Studiował filozofię i teologię w Arcybiskupich Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie; 23 czerwca 1895 r. w Gnieźnie przyjął święcenia kapłańskie. Posługę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz parafii w Łabiszynie koło Bydgoszczy (23 czerwca – 28 sierpnia 1895), następnie w archikatedrze w Poznaniu (29 sierpnia – 4 grudnia 1899), gdzie obok obowiązków duszpasterskich uczył w Seminarium Duchownym śpiewu liturgicznego. Jednocześnie, od października 1895 r. pełnił funkcje kapelana przy boku bp. Edwarda Likowskiego (1836–1915). 5 grudnia 1899 r. został proboszczem parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja we wsi Dubin w powiecie rawickim w województwie wielkopolskim. Przy parafii prowadził kilka stowarzyszeń kościelnych oraz Koło Śpiewackie. Wygłaszał kazania w duchu patriotycznym, a w czasie strajku szkolnego w Wielkopolsce występował gorąco w obronie nauczania dzieci religii po polsku, za co otrzymał napomnienie ze strony administratora diecezji poznańskiej, bp. Edwarda Likowskiego. Władze pruskie oskarżyły ks. Niedbala o wzywanie z ambony ludności polskiej do oporu i strajku wobec władz. Rozprawa sądowa rozpoczęła się 7 stycznia 1907 r. w Lesznie. O sprawie szeroko pisała prasa poznańska. 22 lutego ksiądz Niedbal został skazany na miesiąc więzienia i 200 marek grzywny. Karę odbył od 8 lipca do 8 sierpnia 1907 r. w Wisłoujściu. Po wyjściu z więzienia spotkał się z manifestacyjnym powitaniem ze strony parafian.

Z powodu choroby (przewlekłego gośćca stawowego) zrezygnował z probostwa w Dubinie, przechodząc do pracy społecznej w Poznaniu. W połowie marca 1921 r. został rezydentem w parafii pw. św. Wojciecha w Poznaniu przestając pełnić funkcje duszpasterskie.

Od stycznia 1921 do polowy 1923 r. był sekretarzem generalnym Związku Kobiet Pracujących i redaktorem odpowiedzialnym miesięcznika „Gazeta dla Kobiet” (6 luty 1921 – 15 marca 1922). W latach 1923–1924 był sekretarzem generalnym Związku Kapłanów Unitas. Od 1 grudnia 1927 do 15 czerwca 1928 sprawował funkcję notariusza Arcybiskupiego Sądu Metropolitalnego w Poznaniu. Od 9 maja 1928 aż do śmierci był delegatem prymasa kardynała Augusta Hlonda (1881–1948) do Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze, współpracując z biologiem i botanikiem prof. Uniwersytetu Poznańskiego Adamem Wodziczką (1887–1948). Równocześnie w latach 1928–1930 uczył religii w Prywatnym Wielkopolskim Gimnazjum Humanistycznym w Poznaniu. Od 11 kwietnia 1922 r. aż do śmierci pełnił funkcje prezesa pierwszego w Polsce towarzystwa Centralnego Oddziału Kynologicznego przy Polskim Związku Myśliwych w Poznaniu. Był głównym założycielem (a później członkiem honorowym) Towarzystwa Łowieckiego w Poznaniu wydającego dwutygodnik ilustrowany „Łowiec Wielkopolski”, od połowy 1923 r. wieloletnim prezesem jego Sekcji Kynologicznej i Sekcji Naukowej. Brał czynny udział w pracach nad ujednoliceniem statutu centrali związkowej Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie. Inicjator powołanej 19 lutego 1932 r. Korporacji Akademickiej Demetria przy Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Filister honorowy Demetrii, pierwszy prezes Koła Filistrów Demetrii. Zmarł 1 marca 1937 r. w Poznaniu, został pochowany na cmentarzu parafialnym

Autor: Z łowisk wielkopolskich. Obrazki i szkice przyrodniczo-mysliwskie (Poznań – Warszawa – Wilno – Lublin 1923), oraz Hodowla, wychowanie i tresura wyżła dowodnego (Poznań 1927), Dzień On Dzień Gniewu Pańskiego (Poznań 1932), Duszom zbolałym (Katowice 1933).

Jest patronem Międzynarodowego Konkursu Wyżła Wszechstronnego.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
„Monitor Polski” 1932, nr 167
Źródła

„Monitor Polski” 1932, nr 167; „Dziennik Poznański” 1937, nr 51, 56; „Kurier Poznański” 1937, nr 109; Ludwik Andrzej Ignacy Niedbał, w: Księża wielkopolscy od XVIII do XX wieku, www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=3106 [dostęp 5 VII 2023]; https://www.faramogilno.pl/kslniedbal.php [dostęp 5 VII 2023].