Bojownikom niepodległości

Ludwik Bittner

(1892–1960)

Ludwik BittnerUrodził się 24 kwietnia 1892 r. w Stanisławowie. Syn Ludwika Jana, pracownika kolei, oraz Marii z Drozdowskich.

Uczył się w szkole realnej we Lwowie, potem w Stanisławowie, gdzie w 1911 r. uzyskał maturę. Następnie studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a od 1914 r. równolegle filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1912 r. należał do Zw. Strzeleckiego. Ukończył kurs podoficerski.

W czasie I wojny światowej 5 sierpnia 1914 r. wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego ps. „Dunio”. Służył w 2 komp. III baonu. W Kielcach przeniesiony jako instruktor do baonu rekruckiego, w jego szeregach 10 września wyjechał do Choczni. Następnie jako sekcyjny, a potem dowódca plut., służył w 8 komp. 3 pp LP. 11 listopada 1914 r. mianowany chor. piech. Po wcieleniu baonu (3 grudnia) do 2 pp LP otrzymała ona nr 12. Brał udział w całej kampanii wojennej pułku, awansując 1 listopada 1915 r. na ppor. piech. Ciężko ranny w brzuch i piersi 3 listopada 1915 r. pod Bielgowem. Przez pewien czas leczył się w stacji obserwacyjnej w Kotlinie. Odznaczony Srebrnym Medalem II kl. W maju 1916 r. był oficerem komp. uzupełniającej nr 2. Potem powrócił do pułku. 1 listopada 1916 r. awansował na por. piech. Następnie dowodził komp. na kursach wyszkoleniowych w Ostrowi Mazowieckiej i Zegrzu.

Po kryzysie przysięgowym przeszedł do PSZ. Od 1 maja 1918 r. był dowódcą 5 komp. 2 pp. W październiku awansował na kpt. piech. ze starszeństwem z 1 stycznia 1917 r.

Uczestniczył w rozbrajaniu okupantów w Dęblinie. Był pierwszym komendantem garnizonu dęblińskiego. W okresie od grudnia 1918 do czerwca 1920 r. dowodził baonem zapasowym 34 pp. Awansowany na mjr. piech., do sierpnia 1920 r. był szefem sekcji piechoty w Dep. I Piechoty MSWojsk. Od 14 sierpnia dowodził 34 pp w walkach z bolszewikami na kierunku Wilno-Mołodeczno.

Zweryfikowany jako ppłk piech. z 1 czerwca 1919, 1 stycznia 1927 r. awansował na płk. piech. 34 pp dowodził aż do czerwca 1930 r. Został wówczas dowódcą piechoty dywizyjnej 5 DP, a w listopadzie 1938 r. pomocnikiem dowódcy KOP.

Pracował społecznie w Kole 2 pp LP – w 1939 r. został zastępcą jego komendanta.

Podczas kampanii 1939 r. po agresji sowieckiej od 17 września do 1 października był zastępcą dowódcy grupy KOP gen. W. Rückemanna-Orlika. Po jej rozwiązaniu przedostał się do Warszawy. Tam od października 1939 r. należał do SZP/ZWZ/AK. Początkowo był inspektorem w Komendzie Głównej ZWZ, a od 1 sierpnia 1941 do stycznia 1943 r. dowódcą okręgu Lublin ps. „Halka”. Od 11 stycznia 1943 r. sprawował funkcję pełnomocnika dowódcy AK ds. wcielenia BCh (formalnie mianowano go dopiero 30 maja). Jednocześnie zajmował stanowisko inspektora Komendy Głównej AK na okręg Lublin. Z dniem 20 marca 1943 r. otrzymał stopień gen. bryg. W lipcu 1944 r. objął dowództwo odtwarzanej 9 DP AK. Aresztowany 14 sierpnia przez Sowietów, początkowo więziony w Lublinie, a potem w moskiewskim więzieniu Lefortowo. Od września 1944 r. przebywał w obozach w Charkowie, Diagilewie (1 kwietnia 1946-6 lipca 1947) i Griazowcu (do 3 listopada). Repatriował się do Polski 13 listopada 1947 r.

Zamieszkał w Warszawie i tam też pracował zawodowo do 1957 r., tj. do przejścia na emeryturę.

Od listopada 1957 r. był wiceprzewodniczącym Głównej Komisji Weryfikacyjnej, a od września 1959 r. wiceprzewodniczącym Rady Naczelnej ZBoWiD.

Zmarł 24 stycznia 1960 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwat. A-24.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, belgijskim orderem Korony 4 kl. i jugosłowiańskim orderem św. Sawy 3 kl.

Żonaty z Anielą Haliną Rychłowską, miał z nią syna Sławomira Macieja (21 VII 1923-1944), ppor. rez. AK, żołnierza baonu „Zośka”, zamordowanego przez Niemców.

Jego pamięci poświęcono tablicę w Sanktuarium Maryjnym w Leśnej Podlaskiej, jest patronem ulicy w Białej Podlaskiej.

Źródła

CAW, akta personalne 5749; W. Bartosz, w: Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956 t. 3, Kraków 1998; I. Caban, Ludzie lubelskiego okręgu Armii Krajowej, Lublin 1995; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; J. Dunin-Brzeziński, Rotmistrz Legionów Polskich. Wspomnienia z lat 1914-1919, Pruszków [2004]; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; M. Jabłonowski, Formacja specjalna. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939, Warszawa 2003; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; Księga chwały piechoty, Warszawa 1937-1939; A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. I, Warszawa 1987; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; T. Malinowski, M. Szumański, 2 Pułk Piechoty Legionów Polskich t. I: Karpaty, Warszawa 1939; P. Matusak, Generał Ludwik Bittner, 1892-1960. Żołnierz i polityk, Siedlce 2008; P. Matusak, w: Słownik biograficzny Południowego Podlasia i Wschodniego Mazowsza t. I, Siedlce 2009; W. Milewska, M. Zientara, Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy 1914-1918, Kraków 1999; „Monitor Polski” nr 132/1931; V Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; J. Wroczyński, Zarys historii wojennej 34-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929.