Bojownikom niepodległości

Maksymilian Bartsch

(1892–po 1945)

Maksymilian BartschUrodził się 27 lutego 1892 r. w Bartodziejach pow. Wągrowiec. Syn Teodora, dzierżawcy majątku, i Juliany z Krügerów.

Ukończył gimnazjum w Wągrowcu, po czym podjął się pracy na roli.

W czasie I wojny światowej we wrześniu 1914 r. powołany do armii niemieckiej, służył w 17 pap i 149 pp. 30 listopada 1916 r. mianowany ppor. piech. W grudniu 1918 r. powrócił do domu i związał się z polską konspiracją wojskową w powiecie wągrowieckim.

W czasie powstania wielkopolskiego był dowódcą 2 komp. wągrowieckiej oraz organizatorem i dowódcą III baonu 4 pstrz wielkopolskich (potem: 58 pp). Baonem tym dowodził do 27 lipca 1920 r., kiedy został ranny podczas walk z bolszewikami koło Prużany. Leczył się do 16 sierpnia. Do 4 listopada w 362 pp. 5 listopada awansował na kpt. piech.; otrzymał wówczas dowództwo baonu zapasowego 58 pp. 7 września 1921 r. urlopowany, po czym przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako kpt. rez. piech. z 1 czerwca 1919 r.

Gospodarował na resztówce Ochodza koło Wągrowca.

Honorowy sędzia pokoju, organizator i prezes władz powiatowych kółek rolniczych, założyciel i prezes rady nadzorczej spółdzielni mleczarskiej, członek rady nadzorczej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”, przewodniczący spółki melioracyjnej Strażewo-Cieśla, członek Wydz. Powiatowego w Wągrowcu, prezes Zw. Plantatorów Buraka Cukrowego.

Członek Zarządu Głównego Tow. Powstańców Wielkopolskich, członek Zw. Powstańców Wielkopolskich, członek zarządu koła Zw. Oficerów Rezerwy, członek honorowy Tow. Czwartaków.

Poseł na sejm (1938-1939), wybrany w okręgu wyborczym nr 98 (Gniezno). Należał do klubu OZN.

Uczestniczył w kampanii 1939 r., a następnie w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ/AK.

Zaginął po 1945 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty, miał córkę Krystynę Helenę (ur. 1922) i syna Stanisława Teodora (ur.1926 r.)

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 4, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2012; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 167/1932; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 1, Koszalin 1991; I. Polak, B. Polak, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Poznań 2002; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.