Bojownikom niepodległości

Maksymilian Stanisław Lewin

(1886-1940)

lewin maksymilianUrodził się 10 maja 1886 r. w Kijowie. Syn Michała i Cecylii.

W latach 1896-1904 uczył się w tamtejszym gimnazjum, po czym studiował na uniwersytecie kijowskim.

W 1905 r. aresztowany przez władze rosyjskie za działalność w Wojskowo-Rewolucyjnej Organizacji, był więziony w twierdzy modlińskiej i w warszawskiej cytadeli. W lipcu 1906 r. zbiegł za granicę. Studiował na uniwersytecie w Wiedniu.

Od 1914 r. członek Zw. Strzeleckiego w Krakowie.

W czasie I wojny światowej od 7 sierpnia 1914 r. w oddziale J. Piłsudskiego i Legionach Polskich. Służył w IV baonie 1 pp LP. W listopadzie zachorował na tyfus. Po rekonwalescencji był adiutantem stacji zbornej LP w Krakowie. Od lipca 1916 r. w 5 pp LP. Uczestniczył w walkach na Wołyniu. Uzyskał stopień sierż.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach w lipcu 1917 r. internowany w obozie w Szczypiornie. Wobec nieugiętej postawy w obozie wywieziony do Rastatt, a potem do Werl. Zwolniony 15 października 1918 r., powrócił do kraju.

Od listopada do 1 grudnia 1918 r. służył w adiutanturze Komendy Naczelnej Likwidacyjnej POW. Następnie był referentem personalnym DOGen Warszawa. Od 23 lutego 1919 do 15 lutego 1920 r. kierownik placówki zagranicznej Oddz. II Naczelnego Dowództwa. W 1920 r. mianowany ppor. piech. oraz awansowany na por. piech. Następnie (do 14 lipca 1920) referent w sekcji propagandy i opieki Naczelnego Dowództwa. Przeniesiony do służby liniowej, od 15 lipca do 30 listopada 1920 r. dowodził komp. 201 pp Armii Ochotniczej. Brał udział w walkach z bolszewikami i Litwinami. Od 1 grudnia 1920 do 30 kwietnia 1921 r. zastępca przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej Dywizji Ochotniczej. W 1921 r. awansował na kpt. piech.

Ukończył kurs dowódców baonów, po czym od 24 lipca do 4 listopada 1921 r. był na nim instruktorem. Następnie w baonie zapasowym 5 pp leg.

Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., od 18 maja1922 do 21 stycznia 1925 r. dowodził baonem 49 pp. Później do 15 grudnia 1926 r. referent i zastępca szefa wydz. prawnego Dowództwa KOP. Awansowany 1 lipca 1925 r. na mjr. piech., od 16 grudnia 1926 do 30 marca 1928 r. był kierownikiem referatu PW w DOK nr I w Warszawie. Od 31 marca 1928 r. kierownik 1 Okręgowego Urzędu PW i WF w Warszawie. 31 sierpnia 1933 r. przeniesiony w stan spoczynku.

Mieszkał w Warszawie.

W sierpniu 1939 r. zmobilizowany do WP, był oficerem sztabowym w szefostwie służby kolejowej Armii „Modlin”.

Podczas II wojny światowej w czasie kampanii 1939 r. uczestniczył w działaniach na Mazowszu i Lubelszczyźnie. 13 września skierowany z częścią oficerów sztabu do Lubomla. Od 18 września sprawował funkcję kwatermistrza improwizowanej grupy „Kowel”. Po zakończeniu walk powrócił do Warszawy. Od października brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Służby Zwycięstwu Polski. 30 listopada aresztowany przez Niemców, w końcu stycznia 1940 r. przebywał w więzieniu przy ul. Daniłowiczowskiej.

Zamordowany w końcu stycznia lub lutego 1940 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej.

Żonaty z Eugenią N., miał córkę Zofię (1921-1994), historyka literatury.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 179/1931
Źródła

W. Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939-1944, Warszawa 1970; M. Gałęzowski, Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, Warszawa 2010; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; T. Jurga, W. Karbowski, Armia „Modlin” 1939, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 179/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; G. Waliś, Materiały źródłowe do dziejów legionistów internowanych w Szczypiornie w 1917 roku, Kalisz 2017.