Marceli Gazda

Urodził się 15 stycznia 1895 r. w Dziedzicach (obecnie część Czechowic-Dziedzic). Syn Józefa i Zuzanny z Tymonowiczów.

Ukończył czteroklasową szkołę ludową w Dziedzicach oraz szkołę wydziałową w Czechowicach.

Od 14. roku życia pracował w rafinerii „Schodnica” w Czechowicach. Początkowo jako czeladnik w laboratorium chemicznym, a po trzech latach i zdaniu egzaminów jako laborant.

Od 1913 r. należał do „Sokoła” w Czechowicach i jego Drużyny Polowej.

W czasie I wojny światowej w składzie drużyny 25 sierpnia 1914 r. wyruszył do Cieszyna, a 21 września do Mszany Dolnej, gdzie wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 2 komp. 3 pp LP. Uczestniczył w kampanii karpackiej, podczas której 12 lutego 1915 r. został ranny pod Pasieczną. Po wyleczeniu się z ran powrócił do pułku. Uczestniczył w walkach na terenie Besarabii i Wołynia.

1. W ofensywie lutowej 1915 r. z Rafajłowej prowadzi Gazda patrol na Maksymiec. Po drodze napotyka placówkę npl. Z własnej inicjatywy wykonywa napad i rozbija nieprzyjaciela.

2. W okresie walk na kordonie granicznym pod Toporowcami w kwietniu 1915 r. wykonywa Gazda ważny patrol rzpoznawczy. Podchodzi pod pozycje npla. na najbliższą odległość i przynosi aktualne wiadomości o npl.

3. W odwrocie z kordonu granicznego na pozycję przejściową pod m. Czeradowka znajduje się Gazda w patrolu osłaniającym ppor. Małkowskiego. Gdy patrol wszedł do Czeradowki zajętej przez npl. Gazda za przykładem swego dowódcy uderza wręcz, dodaje innym ducha, przerywa linię npl. i wycofuje się do własnych okopów.

4. Należy do tych żołnierzy kompanji, którzy są odważni we wszystkich walkach, wiele używany do patroli.

Ranny w styczniu 1916 r. W okresie od czerwca do lipca 1916 r. przebywał w Domu Uzdrowieńców w Kamieńsku. Następnie był żołnierzem 8 komp. 3 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. W składzie komp. wziął udział w przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918 r.). Następnie służył w II Korpusie Polskim. Brał udział w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). 12 maja, po kapitulacji korpusu, dostał się do niewoli. Do 15 listopada przebywał w obozie w Güstrow.

Po rozbrojeniu okupantów wstąpił do WP. Początkowo brał udział w organizacji 1 komp. II baonu strzelców Ziemi Cieszyńskiej (szef tej komp.), wcielonego potem do 20 pp.

Po wojnie pełnił zawodową służbę wojskową. Początkowo w 20 pp, później w 3 psp. W 1932 r. posiadał stopień chor. Był m.in. oficerem żywnościowym. 31 stycznia 1939 r. przeniesiony w stan spoczynku.

Członek Zw. Legionistów Polskich.

Podczas kampanii 1939 r. dołączył ochotniczo do swojego pułku i wziął udział w walkach z Niemcami. Po jej zakończeniu powrócił do Zabrzega. Tam aresztowany przez Niemców, był więziony w Bielsku. Ze względu na stan zdrowia uwolniony.

Zmarł 10 listopada 1944 r. i został pochowany na cmentarzu w Zabrzegu.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych i brązowym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Rozalią Świeży, miał troje dzieci.