Marcin Jabłoński

Urodził się 8 sierpnia lub 11 listopada 1888 r. w Jabłonce na Orawie. Syn Ignacego i Marii.

Ukończył szkołę ludową ze słowackim i węgierskim językiem nauczania oraz czteroklasowe niższe gimnazjum w Trzcianie. Był absolwentem gimnazjum w Rużemberku, maturę otrzymał w Rożnawie na Słowacji.

Studia teologiczne odbył w Lewoczy na Słowacji, a ukończył w Wiedniu. 1 czerwca 1911 r. został wyświęcony na kapłana.

Pracował jako wikariusz na Orawie w Chyżnem i Rabczy, na Spiszu w Drużbakach i Szwabowcach oraz w liptowskiej wsi Hybe, w której w 1919 r. był administratorem parafii. Następnie pracował w Zubrohlawie, a potem administrator parafii pw. św. Stefana w Lipnicy Małej, którą w 1920 r. wcielono do Polski.  Podczas plebiscytu – obok pracy agitacyjnej – odznaczał się sztuczkami wyprowadzania w pole Czechów i Czechofilów.

W 1921 r. objął funkcję administratora parafii pw. św. Michała Archanioła w Zubrzycy Górnej, a w 1923 r. proboszcza parafii pw. św. Anny w Chyżnem. W 1925 r. inkorporowany do diecezji krakowskiej, w 1928 r. został proboszczem parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Orawce pow. Nowy Targ. Odremontował tamtejszy zabytkowy kościół.

Publicysta, publikował w „Gazecie Podhalańskiej”, „Dzwonie Kościelnym” i w słowackich „Narodnich Novinach”.

Działacz Związku Górali Spisza i Orawy, 30 marca 1931 r. wybrany jednogłośnie jego prezesem, funkcję tę sprawował do 9 lipca 1936 r. Następnie wiceprezes związku.

Podczas II wojny światowej, w 1939 r. przez abp. krakowskiego ks. Adama Sapiehę został mianowany zastępcą dziekana na polską część Orawy, a po jej wcieleniu do państwa słowackiego był p.o. dziekana. Mimo nacisku władz słowackich nie wyrzekł się polskiej narodowości. Wg ks. Ferdynanda Machaya był prawdziwym ojcem i opiekunem prześladowanej polskości. W jego rękach była skupiona cała praca niepodległościowa w czasie wojny.

Podejrzewany o polską działalność w 1939 r. został na dwa miesiące zesłany do obozu karnego w Iławie koło Trenczyna, zaś w 1941 r. na 11 dni. Ponadto w Orawce pozostawał pod specjalnym dozorem policyjnym. Pomimo to kontaktował się z Biurem Informacji i Propagandy AK i z ks. Ferdynandem Machayem w Krakowie, konsultując szczegóły akcji polskiej na Orawie. Sprzeciwial się działalności władz słowackich. Po zajęciu Orawy przez Sowietów i oddziały polskie (18 lipca 1945) włączył się do organizowania gminy w Jabłonce.

Został pierwszym przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej.

Zmarł 5 września 1948 r. w Jabłonce i został pochowany na tamtejszym przykościelnym cmentarzu.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 kl. i Medalem Niepodległości.

Jest patronem ulicy w Jabłonce.