Maria Strońska z Korniłowiczów

Urodziła się w roku 1895 w Alekjinie w guberni tobolskiej w Rosji. Córka Witolda i Izabeli z Moszczyńskich. Siostra Stefana (zob.).

W roku 1912 ukończyła Gimnazjum Żeńskie Jadwigi Kowalczykówny i Jadwigi Jawurkówny w Warszawie. Wiosną tego roku była współzałożycielką tajnego kółka wojskowego. Latem uczestniczyła w zjeździe młodzieży w Krakowie i po powrocie przyczyniła się do sformowania sekcji żeńskiej Związku Strzeleckiego, której została komendantką. W roku 1913 podjęła naukę w Studium Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a na początku 1914 r. przeniosła się na Wydział Filozoficzny, gdzie studiowała literaturę i historię. Należała do Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego oraz do Oddziału Żeńskiego Związku Strzeleckiego, w którym sprawowała funkcję plutonowej.

Po wybuchu I wojny światowej, od sierpnia 1914 r. w oddziale strzeleckim Józefa Piłsudskiego, od 16 sierpnia w Legionach Polskich. Służyła w oddziale wywiadowczym 1 pp LP, później I Brygady LP. Na wiosnę 1915 r. w Wilnie objęła dział wywiadowczy tamtejszej Polskiej Organizacji Wojskowej. 25 kwietnia wyjechała z raportem komendanta POW por. Tadeusza Żulińskiego przez linię frontu do Józefa Piłsudskiego. We wrześniu pracowała w Kole Pomocy dla Legionistów w Piotrkowie. W końcu 1915 r. objęła komendę poczty POW. Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 r. powróciła do Krakowa. W drugiej połowie roku akademickiego 1917–1918 podjęła przerwane studia, jednocześnie objęła stanowisko komendantki sekcji wywiadowczej i kontrwywiadowczej Oddziału Żeńskiego KN 2 w Krakowie. W październiku została komendantką tego oddziału i dowodziła nim do jego rozwiązania 4 listopada 1918.

W niepodległej Polsce, w roku 1922 ukończyła studia, pracowała jako nauczycielka języka polskiego i historii w Gimnazjum Żeńskim im. A. Mickiewicza we Lwowie, następnie została dyrektorem gimnazjum żeńskiego w Stanisławowie. Przewodnicząca koła lokalnego Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Jako przedstawicielka Związku Drużyniaczek od roku 1933 została wybrana do Zarządu Głównego Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. W roku 1936 lub 1937 przeniosła się do Warszawy, gdzie pracowała jako nauczycielka języka polskiego w X Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Królowej Jadwigi. W końcu sierpnia 1939 r. została zastępcą kierowniczki sekcji prasowej Komendy Naczelnej Przysposobienia Wojskowego Kobiet.

Po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r., od 27 września brała udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Służby Zwycięstwa Polski. Jesienią objęła kierownictwo wewnętrznej sieci łączności konspiracyjnej (wydział ogólny, potem wydział łączności wewnętrznej) Oddziału II Dowództwa Głównego SZP (potem Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej / Armii Krajowej). Początkowo kierowała również działem kontrwywiadu, prowadziła też sekretariat szefa Oddziału II. Jako „Maria Sadowska” w nocy 22/23 września 1943 r. została aresztowana przez Niemców. Więziona na Pawiaku, nierozpoznana, 5 października została wywieziona do obozu koncentracyjnego w Auschwitz (nr więźnia 64481). Zginęła 7 lutego 1944 r. na terenie obozu.

Zamężna ze Zdzisławem Strońskim (ok. 1920), córka – Anna, syn – Andrzej Marek.

Odznaczona orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, pośmiertnie otrzymała Krzyż Walecznych po raz trzeci, złoty Krzyż Zasługi z mieczami, awansowała do stopnia majora.