Bojownikom niepodległości

Maria Uklejska z Csesznáków

1895–1979

Maria Uklejska z CsesznákówUrodził się 11 listopada 1895 r. w Stanisławowie.

Początkowo kształciła się w domu, a następnie w szkole nazaretanek. Po trzech latach przeniosła się do prywatnego Żeńskiego Gimnazjum im. J. Słowackiego, gdzie w 1913 r. uzyskała maturę.

Od 1913 r. należała do skautingu – była członkinią I Lwowskiej Drużyny Skautek im. E. Plater.

W czasie I wojny światowej pracowała jako sanitariuszka w szpitalu wojskowym w Krakowie.

Jednocześnie kontynuowała działalność w skautingu; pracowała w III Lwowskiej Drużynie im. R. Traugutta (którą przez pewien okres czasu prowadziła), zaś w czerwcu 1916 r. została instruktorką dla żeńskich drużyn skautowych we Lwowie. W 1917 r. została członkinią Naczelnej Komendy Skautowej we Lwowie, zaś w latach 1918-1920 komendantką Lwowskiego Okręgu Miejskiego ZHP. Latem 1918 r. współkierowała żeńskim kursem instruktorskim w Staszowie. W latach 1919-1920 członkini Naczelnictwa ZHP, zaś w 1921 r. drużynowa harcerek w Puławach. Od 1923 r. była członkiem Naczelnego Honorowego Sądu Harcerskiego, zaś w listopadzie 1924 r. została Naczelniczką Głównej Kwatery Żeńskiej. Funkcję tę sprawowała przez rok. W latach 1925-1929  członkini Naczelnej Rady Harcerskiej. Jednocześnie (w 1927 r.) referentka Chorągwi Lwowskiej w Głównej Kwaterze Żeńskiej, zaś w latach 1927-1928 ponownie Naczelniczka Harcerek.

Jednocześnie pracowała jako nauczycielka filozofii i matematyki. Jesienią 1933 r. objęła stanowisko dyrektorki gimnazjum i liceum żeńskiego Jadwigi Zaborowskiej-Michalskiej. Funkcja ta zmusiła ją do ograniczenia działalności w harcerstwie. Do 1939 r. była członkiem Naczelnego Sądu Harcerskiego, zaś od 1931 do1935 r. kierowniczką wydz. programowego Głównej Kwatery Harcerek. Naczelna redaktorka „Harcmistrza” (1934-1935). Weszła w skład rady Zlotu Jubileuszowego w Spale (1935 r.). Była wybitną instruktorką harcerską i pedagogiem.

Podczas II wojny światowej brała udział w tajnym nauczaniu. Była pośredniczką w akcjach Delegatury Rządu Na Kraj. W czasie powstania warszawskiego na początku sierpnia 1944 r. wraz z mieszkańcami budynku przy ul. Marszałkowskiej została zabrana do siedziby gestapo w al. Szucha. Zwolniona, podczas walk starała się pomagać powstańcom i ludności.

Po wojnie była kustoszką Biblioteki Narodowej, współzałożycielka Tow. Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet. Zmarła 5 maja 1979 r. w Warszawie. Pochowana na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie kwat. 52.

Odznaczona Medalem Niepodległości.

Zamężna (od 2 II 1919) z Józefem Uklejskim, miała z nim dwie córki.

Źródła

Maria Uklejska, www.sokol19dh.republika.pl (dostęp 14 V 2017); „Monitor Polski” nr 93/1937; Uklejska Maria, www.harcerki.org.pl (dostęp 14 V 2017).