Bojownikom niepodległości

Marian Bielecki

(1879–1912)

Urodził się 12 września 1879 r. w Czerwonym Dworze pod Kownem w rodzinie ziemiańskiej.

Uczył się w gimnazjum w Libawie, gdzie uczestniczył w pracach kółek socjalistycznych. Po ukończeniu szkoły podjął studia chemiczne na politechnice w Rydze.

Tam podjął działalność w ruchu robotniczym. Oskarżony o przynależność do Litewskiej Socjaldemokracji, został aresztowany 12 listopada 1898 r. W marcu 1900 r. skazano go w trybie administracyjnym na trzy lata zesłania do guberni wołogodzkiej. W 1901 r. zbiegł z zesłania i powrócił do Kowna.

Tam organizował polskie socjalistyczne kółka rzemieślnicze i uczniowskie, a w 1902 r. nawiązał kontakt z PPS.

Wobec groźby aresztowania w 1903 r. wyjechał do Krakowa i uczestniczył w pracach tamtejszej sekcji Oddziału Zagranicznego PPS. Współpracował z „Gazetą Robotniczą” i „Przedświtem”, wygłaszał odczyty w Uniwersytecie Ludowym im. A. Mickiewicza. W końcu 1904 r. zamieszkał nielegalnie w Katowicach i objął na krótki okres czasu obowiązki redaktora „Gazety Robotniczej”. Od 1905 r. działał na terenie Królestwa Polskiego. Był jednym z kierowników lewicowego skrzydła PPS. W czerwcu objął redakcję „Robotnika”, organu partii. Jednocześnie współredagował „Kurier Codzienny”. Zwolennik współpracy z proletariatem rosyjskim. Na II Radzie Partyjnej (15 października 1905 r.) wybrany do Centralnego Komitetu Robotniczego PPS.

Aresztowany 19 grudnia, do maja 1906 r. był więziony na Pawiaku w Warszawie. Z więzienia zesłany do miejsca urodzenia, skąd zbiegł i na początku września 1906 r. powrócił do działalności partyjnej.

Uczestniczył w IX Zjeździe PPS (19-25 listopada 1906 r.), podczas którego doszło do rozłamu w partii. Był jednym z przywódców „młodych”; wszedł wówczas w skład Centralnego Komitetu Robotniczego PPS-Lewicy. Działał w Łodzi i Warszawie, przygotowywał X(I) Zjazd PPS-Lewicy i był twórcą jej programu. Aresztowany ponownie w końcu czerwca 1907 r., był więziony w twierdzy w Brześciu nad Bugiem. W październiku 1908 r. zesłany do Kraju Narymskiego na Syberii, skąd rychło zbiegł. Ukrywał się na terenie Królestwa Polskiego.

Współpracował z legalnymi czasopismami robotniczymi m.in. „Wiedzą”, będącą organem PPS-Lewicy w Wilnie. W 1910 r. powrócił do działalności partyjnej, pisywał do „Robotnika”. Wobec rozwijającej się choroby nerwowej w 1911 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie rozwinął działalność wśród Polonii. W sierpniu 1912 r. postanowił powrócić do kraju.

Podczas podróży, dręczony chorobą, skoczył do morza przed przybyciem statku do portu w Bremie.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Źródła

H. Kiepurska, Warszawa w rewolucji 1905-1907, Warszawa 1974; „Monitor Polski” nr 177/1938; J. Myśliński, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 1, Warszawa 1985; L. Wasilewski, w: Polski Słownik Biograficzny t. II z 1936.