Bojownikom niepodległości

Marian Głut

(1895-1959)

głut marianUrodził się 25 stycznia 1895 r. w Krakowie. Syn Ludwika, rolnika, i Marii z Wróblów.

Uczył się w szkole powszechnej w Grybowie, a od 1907 do 1914 r. uczył się w gimnazjum w Tarnowie.

Od 1912 r. członek Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od 4 sierpnia 1914 r. w oddziale J. Piłsudskiego i Legionach Polskich ps. „Ciemny”. Służył w 1 komp. V baonu 1 pp LP. Ranny pod Szczytnikami (20 wrześniu 1914 r.), od 8 grudnia przebywał w szpitalu w Teplicach. Po rekonwalescencji od lutego 1915 r. w intendenturze I Brygady.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w stopniu sierż. rach. pełnił służbę w Dowództwie Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) internowany przez Austriaków w Szaldobos.

Zwolniony, został wcielony do armii austro-węgierskiej. W szeregach 20 pp walczył na froncie włoskim. We wrześniu ukończył szkołę oficerów rezerwy w Opawie.

Od 1 listopada 1918 r. w WP. Uczestniczył w walkach z Ukraińcami w rejonie Lwowa. Przydzielony do 5 pp leg, a potem do 1 pp leg. Był dowódcą plut. i instruktorem. 1 marca 1919 r. mianowany ppor. piech. Od 29 marca 1919 do 7 czerwca 1920 r. służył w iWojskowym Urzędzie Gospodarczym w Warszawie. Następnie kierownik sekcji zakupów dla armii na froncie ukraińskim (do 14 lipca 1920 r.). Jako dowódca komp. w składzie 5 DP walczył z bolszewikami. Od 30 sierpnia adiutant 75 pp.

Funkcję tę zajmował do 10 stycznia 1922 r. W tym też roku podjął studia na Wydz. Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1925 r. uzyskał absolutorium. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1923 r. na kpt. piech., co najmniej do 1928 r. w 75 pp. Od kwietnia 1932 r. do kwietnia 1934 r. dowódca komp. szkolnej w baonie KOP w Święcianach. Następnie w rezerwie. 19 marca 1939 r. awansował na mjr. rez. piech.

Po odbyciu praktyki administracyjnej w Urzędzie Wojewódzkim w Wilnie i w centrali MSW, od 20 lutego 1935 r. był starostą w Nowym Targu.

Podczas kampanii 1939 r. ewakuował się do Podhajec. Po agresji sowieckiej z 17 września został tam aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Po trzech tygodniach zwolniony, po pobycie we Lwowie i Przemyślu od kwietnia 1940 r. przebywał w Krakowie. Pracował w Składzie Papieru przy ul. Starowiślnej oraz w wytwórni pasów, fabryce kitu i aptece.

Od listopada 1940 r. brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ/AK ps. „Buk”, „Roch”, „Wojtek”, „Żur”, „Żyd”. Był kierownikiem komórki administracyjnej wydz. wojskowego Okręgu Krakowskiego AK, następnie organizator i kierownik Organizacji Bezpieczeństwa na Okręg Krakowski w wydz. wojskowym Delegatury Rządu na Kraj. Był komendantem (szefem sztabu?) krakowskiego okręgu „Nie”.

Po zakończeniu wojny w maju 1945 r. przekazał podległe sobie struktury płk. Franciszkowi Niepokólczyckiemu i prawdopodobnie włączył się w działalność WiN. Zagrożony aresztowaniem przez władze komunistyczne, w 1946 r. wyjechał do siostry do Bytomia. Po powrocie do Krakowa 21 kwietnia 1947 r. ujawnił się przed Wojewódzkim Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego.

Od lipca 1948 r. pracował jako księgowy w Instytucie Wydawniczym Wola, Spółdzielni Pracy „Export”, a od 1950 r. w Spółdzielni Pracy Stolarzy i Bednarzy „Współpraca”. Wobec pedejrzenia o przynależność do WiN 27 grudnia 1952 r. aresztowany przez komunistyczne władze bezpieczeństwa. Z powodu braku dowodów 18 września 1953 r. został uwolniony.

Zmarł 19 lipca 1959 r. w Krakowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Rakowickim.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od V 1927) z Wandą Białą.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 87/1931
Źródła

S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; J. Mierzwa, Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej t. 1, Łomianki 2018; „Monitor Polski” nr 87/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003; VI Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916.