Bojownikom niepodległości

Marian Nepomucen Głuchowski

(1861-1924)

Urodził się 9 lutego 1861 r. we wsi Wola Blakowa pow. Radomsko. Syn Jana Nepomucena, ziemianina.

Ukończył szkołę średnią w Piotrkowie, po czym kontynuował naukę w Wyższej Szkole Handlowej Leopolda Kronenberga w Warszawie.

W 1897 r. sprzedał swój majątek ziemski i zamieszkał w Rakowie koło Częstochowy. Pracował jako kierownik kopalni rudy w Poraju, a później był wicedyrektorem administracyjnym w hucie Hantkego.

Od 1901 r. należał do PPS. Zakładał koła partyjne wśród robotników pracujących w hucie, kolportował nielegalne wydawnictwa, przemycał broń do Królestwa Polskiego. W latach 1904-1905 prowadził działalność oświatową, zakładając dla robotników czytelnie i biblioteki oraz organizując kursy tajnego nauczania. W 1906 r. założył pierwsze polskie gimnazjum w Częstochowie.

Po rozłamie w PPS (listopad 1906) należał do PPS-Frakcji Rewolucyjnej. W latach 1907-1908 wchodził w skład OKR w Częstochowie. Po zdradzie Edmunda Tarantowicza ukrywał się w Rosji. Po powrocie do Częstochowy aresztowany, wkrótce został zwolniony. Aresztowany ponownie w lipcu 1908 r., przez pół roku przebywał w więzieniu w Piotrkowie. Skazany na osiedlenie w pow. grójeckim. Tam przez kilka miesięcy pracował jako kierownik fabryki dachówek „Miłosna”. W obawie przed aresztowaniem po zdradzie Antoniego Sukiennika, w połowie 1909 r. wyjechał do Galicji.

W sierpniu 1914 r. wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego i Legionów Polskich. Początkowo komisarz cywilny Polskiej Organizacji Narodowej, następnie działał w PPS-Frakcji Rewolucyjnej i POW na terenie Łodzi oraz Częstochowy.

Po 1916 r. zamieszkał w Starachowicach. Pracował w zarządzie fabryki starachowickiej. Po kryzysie przysięgowym w Legionach utworzył Komitet Pomocy dla Internowanych Legionistów. W 1921 r. uczestniczył w akcji plebiscytowej na Śląsku.

Członek Tow. im. J. Piłsudskiego.

Zmarł 20 czerwca 1924 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty z Marią Ziółkowską (zob.), miał z nią synów m.in. Janusza Juliana (zob.), Stanisława Stefana (zob.) i Lecha Jerzego (2 VI 1902-15 IX 1944), mjr. AK ps. „Jeżycki”, dowódcy 7 puł AK, poległego w powstaniu warszawskim.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 300/1930
Źródła

A. Artymiak, w PSB; B. Gadomski, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; S. Martynowski, Polska bojowa, Łódź 1937; „Monitor Polski” nr 300/1930; R. Starzyński, Cztery lata w służbie Komendanta. Przeżycia wojenne 1914-1918, Warszawa 1937.