Marian Okulicz–Kozaryn

Urodził się 11 lipca 1897 r. w majątku Wymno na Witebszczyźnie. Syn Ignacego i Marii. Absolwent gimnazjum.

Podczas I wojny światowej w maju 1916 r. powołany do służby w armii rosyjskiej, w szeregach w 19 Pułku Dragonów. W październiku 1916 r. skierowany do szkoły oficerów kawalerii w Piotrogrodzie. Po jej ukończeniu awansowany na stopień ppor. kaw. Dowodził plut. w Czarnomorskim Pułku Konnym na froncie rumuńskim. Po rewolucji lutowej 1917 r. w Rosji zorganizował we wsi Kolibare polski plut. kawalerii, z którym w grudniu dołączył do polskiego dyonu,  przeformowanego 30 stycznia 1918 r. na 6 Pułk Ułanów II Korpusu Polskiego. W jego składzie brał udział w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) powrócił do kraju. W listopadzie 1918 r. brał udział w akcji rozbrajania Niemców w rejonie Białegostoku.

W niepodległej Polsce od grudnia 1918 r. służył w Wojsku Polskim. W szeregach 10 Pułku Ułanów  walczył  wojnie z Rosją bolszewicką lat 1919–1920. 1 kwietnia 1920 r. awansowany na stopień por. kaw. 23 lipca ciężko ranny w lewą nogę, do stycznia 1921 r. przebywał na leczeniu w szpitalu. Następnie powrócił do 10 puł. Zweryfikowany jako por. kaw. z 1 czerwca 1919 r., W roku 1924 był II oficerem sztabu 1 Dywizji Kawalerii. W maju 1925 r. przydzielony na stanowisko oficera sztabu VIII Brygady Kawalerii (potem: XVIII BK) w Wołkowysku. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na rtm. kaw. Od 2 listopada był słuchaczem kursu doskonalącego oficerów młodszych w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu. Potem powrócił do dowództwa XVIII BK. W lipcu 1928 r. przydzielony ponownie do 10 puł. 15 października został słuchaczem dziesięciomiesięcznego kursu instruktorów jazdy konnej w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Następnie powrócił do pułku, w którym był kolejno dowódcą plut., oficerem mobilizacyjnym pułku i dowódcą szw. W marcu 1932 r. ukończył VIII kurs informacyjno-wywiadowczy przy Oddziale II Sztabu Głównego. 10 marca 1934 r. przeniesiony do  Korpusu Ochrony Pogranicza, w którym 12 marca został przydzielony do placówki wywiadowczej KOP nr 1 w Suwałkach. Wobec przeniesienia placówki do Grodna, od 1 listopada był jej oficerem eksponowanym w Suwałkach. W maju i czerwcu 1935 r. przebywał na kursie informacyjnym zorganizowanym przez dowództwo KOP w Warszawie. W czerwcu 1936 r. objął stanowisko referenta ds. walki z przemytem placówki wywiadowczej KOP nr 2 w Wilnie. Wiosną 1939 r. był oficerem placówki wywiadowczej KOP nr 3 w Głębokim, zaś prawdopodobnie od sierpnia – ponownie oficerem ds. walki z przemytem placówki wywiadowczej KOP nr 2.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Po agresji Związku Sowieckiego z 17 września z baonem KOP „Orany” przeszedł na Litwę, gdzie został internowany w obozie w Olicie. Zbiegł z obozu, w listopadzie powrócił do Wilna. Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach Związku Wolnych Polaków, potem w ZWZ/AK. Aresztowany przez Niemców 17 września 1943 r., został osadzony w obozie karnym w Prawieniszkach, z którego w listopadzie zbiegł. Ukrywał się. Od maja 1944 r. służył w 6 Wileńskiej Brygadzie AK pod pseudonimem . „Dryja”. Był oficerem (szefem) wywiadu i kontrwywiadu. W lipcu jako dowódca komp. uczestniczył w operacji „Ostra Brama”, podczas której został ciężko ranny w głowę.

W lipcu 1945 r. jako repatriant przyjechał do Polski. Od połowy 1946 r. mieszkał w Jeleniej Górze, gdzie pracował jako urzędnik w zakładach ceramiki czerwonej. Współpracował z Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość. 2 kwietnia 1951 r. aresztowany przez funkcjonariuszy UB. Oskarżony o szpiegostwo, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 22 maja 1952 r. został sakzany na 15 lat więzienia. Wobec ciężkiej choroby 22 lutego 1954 r. uzyskał warunkowe zawieszenie kary. Zmarł 13 lutego 1955 r. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Żonaty z Krystyną N., po jej śmierci z Bronisławą N., dwoje dzieci, syn – Józef, był lekarza.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i dwukrotnie srebrnym Krzyżem Zasługi.