Bojownikom niepodległości

Marian Witalis Orzechowski

(1893–1940)

Marian Witalis OrzechowskiUrodził się 15 sierpnia 1893 r. w Warszawie. Syn Antoniego i Marii Emilii z Burackich. Pracował jako zecer.

Od roku 1912 należał do Polskiej Drużyny Strzeleckiej . Od 15 lipca 1914 r. przebywał na kursie w Nowym Sączu. Służył w 2 komp. Po jego przerwaniu (2 sierpnia) przybył do Krakowa.

Po wzbuchu I wojnz đwiatowej od 3 sierpnia w oddziale strzeleckim Josefa Pisudskiego. Przydzielony do II plut. 1 komp. kadrowej, w składzie której 6 sierpnia wyruszył na front. Podczas wojny światowej w Legionach Polskich ps. „Witalis Burkacki”. Służył w 1 komp. III baonu 1 pp LP. W 1917 r. ukończył szkołę oficerską pułku w Zambrowie. Uzyskał stopień sierż. Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 r. należał do Polskiej Organizacji Wojskowej i PPS. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie w listopadzie 1918 r., po czym automatycznie przeszedł do WP.

Służył w 5 pp leg. W 1920 r. w szeregach 201 pp Armii Ochotniczej brał udział w wojnie z bolszewikami. Następnie w rezerwie. Z dniem 29 listopada 1930 r. mianowany ppor. rez. piech.

Początkowo (od 1923) był osadnikiem wojskowym w pow. Wilejka. Potem w Straży Granicznej. W 1932 r. posiadał stopień aspiranta. Służył wówczas w Warszawie. Po roku 1934 awansował do stopnia komisarza. Był wykładowcą w Centralnej Szkole Straży Granicznej w Rawie Ruskiej.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wywieziony na podstawie listy nr 052/1 z 27 kwietnia 1940 r., zamordowany w lesie katyńskim.

Żonaty z Pauliną Szymańską, miał troje dzieci.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i czterokrotnie Krzyżem Walecznych, pośmiertnie awansował na nadkomisarza (2007).

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, Warszawa 1935; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; J.M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Kraków 2014; „Monitor Polski” 1932, nr 140; Rocznik oficerski rezerw 1934. WPH 1–2/1990