Bojownikom niepodległości

Maurtcy Bornsztajn

(1874-1952)

Urodził się 11 lutego 1874 r. w Warszawie. Syn Maksymiliana (Markusa) i Heleny z Fliederbaumów (?), wnuk powstańca 1863 r.
Uczył się w III Gimnazjum w Warszawie, w którym w 1893 r. uzyskal maturę. Studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Należał wówczas do żydowskiego kółka narodowców polskich Józefa Kwiatka. Uczestnik manifestacji „Kilińskiego” (17 kwietnia 1894 r.), za co został aresztowany przez władze rosyjskie i przez trzy tygodnie więziony na Pawiaku. Po roku podjął dalsze studia, w listopadzie 1899 r. uzyskując dyplom lekarski.
Po ukończeniu studiów wyjechał do Niemiec, gdzie odbywał studia uzupełniające zdziedziny neurologii i psychiatrii u Emanuela Mendla i Hermanna Oppenheima w Berlinie oraz u Emila Kraepelina w Monachium. W 1901 r. powrócił do Warszawy.
Pracował w pracowni neurologicznejEdwarda Flataua, a następnie był jego pierwszym asystentem na oddziale neurologii w Szpitalu na Czystem. Współpracował z tygodnikami „Głos” i „Prawda”. Członek Tow. Abolicjonistów, mającego na celu walkę z chorobami wenerycznymi i prostytucją.
Nie zaprzestał działalności patriotycznej; w styczniu 1907 r. został aresztowany przez władze rosyjskie. Następnie uwolniony.
Od 1908 r. ordynator oddziału psychiatrycznego w Szpitalu Starozakonnych w Warszawie (do 1939 r.). Prowadził także praktykę prywatną. Jeden zpierwszych polskich psychoanalityków.
Członek komitetu organizacyjnego Walnego Zjazdu Zjednoczenia Polaków Wyznania Mojżeszowego Wzystkich Ziem Polskich (maj 1919 r.).
W 1921 r. przeszedł na wiarę katolicką.
Podczas II wojnyświatowej w grudniu 1939 r. przeniesiony na emeryturę. W listopadzie 1940 r. przesiedlony do getta warszawskiego, wkrótce zbiegł. Ukrywał się m.in. w Milanówku.
W 1946 r. został pierwszym prof. zwyczajnym katedry psychopatologii na Uniwersytecie Łódzkim. Autor ponad 60 prac specjalistycznych.
Członek założyciel Polskiego Tow. Psychiatrycznego, założyciel Polskiego Tow. Medycyny Społecznej, członek zarządu Tow. Opieki nad Ubogimi, Nerwowo i Umysłowo Chorymi Żydami, członek Łódzkiego Tow. Naukowego, członek Société Médico-Psychologique.
Członek komitetu redakcyjnego „Rocznika Psychiatrycznego”, „Warszawskiego Czasopisma Lekarskiego” i „Kwartalnika Klinicznego Szpitala Starozakonnych”.
Zmarł 5 marca 1952 r. w Łodzi. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powązkach w Warszawie kwat. 257c.
Odznaczony Medalem Niepodległości.
Żonaty (od 1 I 1900) z Melanią Bergson, miał z nią syna Tadeusza (1900-1967), a po rozwodzie z Felicją Waffel, z którą miał syna Stanisława (17 XII 1920-1 VIII 1944), poległego w powstaniu warszawskim.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1937
Źródła

Aresztowania w Warszawie, „Dziennik Poznański” nr 21/1907; G. Herczyńska, Maurycy Bornsztajn, „Postępy Psychiatrii i Neurologii” nr 1/2003; E. Hermann, Neurolodzy polscy, Warszawa 1958; „Monitor Polski” nr 64/1937.