Bojownikom niepodległości

Michał Garczyk

(1900-1943)

Urodził się 28 września 1900 r. w Winiarach (obecnie część Poznania). Syn Józefa, robotnika, i Franciszki z d. Palacz.

Do 1913 r. kształcił się w szkole powszechnej w Poznaniu, rozpoczął też naukę zawodu w firmie Siemens, którą kontynuował w Berlinie.

W czasie I wojny światowej jesienią 1918 r. powołany do armii niemieckiej, wkrótce zdezerterował i powrócił do Poznania.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. Służył w jednostkach łączności. Następnie w WP. Brał udział w wojnie z bolszewikami, awansując do stopnia kpr. Był żołnierzem jednostek Straży Granicznej.

W niepodległej Polsce podoficer zawodowy. W stopniu plut. służył w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu. W 1932 r. w stopniu sierż. przeniesiony do 7 baonu telegraficznego w Poznaniu. W 1933 r. został szefem 14 komp. telegraficznej. W 1938 lub 1939 r. awansował na st. sierż. W kwietniu 1939 r. przydzielony do Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu. Od sierpnia w dowództwie Odwodowej Armii „Prusy”.

W jej składzie brał udział w kampanii 1939 r., był ranny. Dostał się do niewoli niemieckiej, z której rychło zbiegł i przez jakiś czas ukrywał się w Grudziądzu. Jako „Michael Garczyk” w listopadzie 1940 r. powrócił do Poznania.

Rozpoczął wówczas działalność konspiracyjną ps. „Kuba”, „Drucik”. Zorganizował grupę konspiracyjną, która weszła w skład Wielkopolskiego Kierownictwa Zw. Odwetu. Objął funkcję zastępcy dowódcy. Był też dowódcą Lotnego Oddziału Dywersji Bojowej „Kuba”. Uczestniczył w akcjach dywersyjnych na terenie Grudziądza, Wrocławia i Goslara w Saksonii. W połowie 1941 r. podjął pracę jako elektryk w zakładzie Siemensa. 21 lutego 1942 r. przeprowadził akcję niszczenia mundurów w magazynach w poznańskim porcie rzecznym. W marcu zdekonspirowany, ukrywał się w Poznaniu, Grudziądzu i Kościanie, organizując przerzut zagrożonych aresztowaniem Polaków do Generalnej Guberni. Aresztowany 24 października na dworcu kolejowym w Poznaniu, był torturowany w śledztwie. Skazany przez Sąd Specjalny w Poznaniu na karę śmierci.

Stracony 17 grudnia 1943 r. w więzieniu przy ul. Młyńskiej w Poznaniu.

Odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i brązowym Krzyżem Zasługi.

Jego nazwisko znajduje się na pomniku Akcji Bollwerk przy ul. Estkowskiego w Poznaniu.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

„Monitor Polski” nr 64/1938; A. Pietrowicz, Akcja „Bollwerk” Poznań, 20/21 lutego 1942 r., Poznań 2017.