Michał Ludwik Baran

Urodził się 11 sierpnia 1894 r. w Żeleźnikowej pow. Nowy Sącz. Syn Michała i Marii z Rogowskich.

Od 1907 r. kształcił się w I, a od 1908 r. II gimnazjum w Nowym Sączu. Maturę uzyskał 5 marca 1915 r.

Od 1 lipca 1912 r. należał do Polskich Drużyn Strzeleckich, a od 1913 r. do Związku Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 r. w oddziale J. Piłsudskiego i Legionach Polskich ps. „Kruk”. Początkowo służył w 13 komp. strzeleckiej. Następnie w 2 komp. II baonu 1 i 5 pp LP. W grudniu 1914 r. chory na czerwonkę, leczył się w szpitalu w Nowym Targu, a potem w Kętach. Po rekonwalescencji w stopniu kpr. powrócił do 3 komp. IV baonu 5 pp LP.

Pod Przepiórowem wysłany jako d-ca patroli podszedł pod linię nieprzyjacielską i wziął dwu jeńców co umożliwiło przeprowadzenie dokładnego wywiadu o zamiarach ze strony nieprzyjaciela. Wycofując się z powrotem pod silnym ogniem nie porzucił jeńców i doprowadził ich do d-twa baonu.

W akcji tej został kontuzjowany [z wniosku ppłk. Czesława Młota-Fijałkowskiego na order Virtuti Militari].

W połowie lipca 1915 r. powrócił do 2 komp. II baonu 5 pp LP. W czasie bitwy pod Kościuchnówką 5 lipca1916 r. dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał w Kijowie, na Białorusi i w Urzumie (gubernia wiatska) do 25 marca 1918 r. Zbiegł wówczas przez Kazań i Moskwę do Kijowa. Należał do Związku Wojskowych Polaków.  Wstąpił do II Korpusu Polskiego na Ukrainie, w którym służył w 2 dac. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) dostał się do niewoli, z której po kilku dniach zbiegł z transportu w Białej Cerkwi. Przez Kijów, Moskwę dotarł do Murmańska, skąd 15 czerwca odpłynął okrętem do Wlk. Brytanii. 9 lipca wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Ukończył kurs instruktorski w obozie w Sille le Guillaume. W stopniu sierż. został przydzielony do Misji Wojskowej Polsko-Francuskiej, z którą udał się do Włoch, celem tworzenia tam oddziałów polskich złożonych z b. jeńców. W 15 stycznia 1919 r. powrócił do kraju.

Wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w baonie zapasowym 1 psp. Wkrótce urlopowany, do służby powrócił w maju. Przydzielony do Kowieńskiego pstrz, do 15 października brał udział w walkach z bolszewikami. Następnie przeszedł do rezerwy.

Powrócił wówczas do Nowego Sącza i w lutym 1920 r. zdał egzamin zawodowy w Seminarium Nauczycielskim Męskim w Starym Sączu. Następnie pracował jako nauczyciel w Kawczynie pow. Jędrzejów.

Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju w lipcu 1920 r. wstąpił do WP. Służył w 216 pp Armii Ochotniczej, zaś od września w dowództwie 6 DP. Po zakończeniu walk z bolszewikami 15 listopada przeniesiony do rezerwy.

Pracował jako nauczyciel, a następnie i kierownik, w Szkole Powszechnej w Jasiennej.

Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Warszawie (lipiec 1925 r.). Z dniem 1 września 1926 r. otrzymał stopień ppor. rez. piech. W sierpniu 1928 r. powołany do służby czynnej, awansowany 1 września 1928 r. na por. piech., służył w 2 pp leg. W czerwcu 1931 r. ukończył kurs pionierów w Modlinie. W marcu 1934 r. przeniesiony do KOP. Służył w baonie KOP „Głębokie”, a od listopada 1936 r. w baonie KOP „Kopyczyńce”. 19 marca 1937 r. awansował na kpt. piech. Od listopada 1938 r. w baonie KOP „Skałat”. Przeniesiony do służby administracyjnej, był komendantem powiatowym PW w Zbarażu przy Brygadzie KOP „Podole”.

Członek Związku Legionistów Polskich.

Podczas II wojny światowej po kampanii 1939 r. brał udział w działalności konspiracyjnej w ZWZ/AK na terenie Sądecczyzny.

Po zakończeniu wojny zamieszkał na Dolnym Śląsku. W 1946 r. aresztowany przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Wałbrzychu.

Zwolniony, pracował w fabryce zeszytów w Strzegomiu, a następnie w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Bielsku-Białej. Do końca życia był inwigilowany.

Zmarł 1 sierpnia 1957 r. w Bielsku-Białej i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafii Katedralnej przy ul. św. Mikołaja sektor 16.