Michał Roch Gnoiński

Urodził się 11 września 1886 r. w Krzyżanowicach pow. Pińczów. Syn Józefa, ziemianina, oraz Józefy z Popielskich.

Uczył się w szkole realnej w Sosnowcu, następnie w szkole handlowej w Będzinie, zaś maturę uzyskał w szkole realnej we Lwowie (1912 r.). Pracował jako sekretarz zawiadowcy stacji kolejowej w Grodźcu. Od 1912 r. studiował na Wydz. Górniczym Politechniki Lwowskiej.

Członek Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od 27 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w I dyonie artylerii, uczestniczył w kampanii karpackiej. Następnie w kadrze artylerii. Mianowany 9 października 1915 r. chor. art. Wyróżnił się w walce pod Kościuchnówką (10 listopada 1915). Awansowany 1 maja 1916 r. na ppor. art., był potem oficerem 4 baterii II dyonu. Uczestnik II kursu Szkoły Strzeleckiej Artylerii w Rembertowie (17-31 stycznia 1917 r.).

W następstwie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r. zataiwszy stopień udał się do obozu internowanych szeregowych w Szczypiornie. Zdemaskowany przez Niemców, został przewieziony do obozu w Werl; w październiku 1918 r. powrócił do kraju.

Służył w POW w Dąbrowie Górniczej.

Od 5 listopada 1918 r. w WP. Służył w 2 part górskiej (do 3 kwietnia 1919 r.), w DOGen Kraków (referent techniczny artylerii) i w Dep. Artylerii MSWojsk. 1 grudnia tego roku otrzymał stopień por. art.

Po wojnie zweryfikowany jako mjr art. z 1 czerwca 1919, był szefem wydz. w Dep. III MSWojsk, a od 1923 r. oficerem Oddz. I Sztabu Generalnego. Awansowany 1 lipca 1923 r. na ppłk. art., od 1925 r. sprawował funkcję zastępcy dowódcy 1 pap leg, a następnie od 25 sierpnia 1928 do października 1930 r. dowódcy 29 pal. 1 stycznia 1930 r. awansował na płk. art. Od 10 października 1930 do 1935 r. komendant Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.

Przeniesiony w stan nieczynny (a w grudniu 1938 r. w stan spoczynku), w okresie od 22 kwietnia 1936 do 8 września 1937 r. pracował na stanowisku wojewody krakowskiego, po czym objął funkcję dyrektora Funduszu Pracy i piastował ją do listopada 1938 r. Jednocześnie w tym też roku wszedł w skład organizacji dywersji pozafrontowej na Pomorzu „Grunwald”.

Wybrany wówczas na senatora z nominacji prezydenta, wchodził w skład koła Obozu Zjednoczenia Narodowego.

Podczas kampanii 1939 r. 27 września objął funkcję komisarza cywilnego w SGO „Polesie”. Po kapitulacji grupy przedostał się do Warszawy. Aresztowany na przełomie października i listopada, był więziony w Krakowie przy ul. Montelupich, następnie w Radomiu i Wiśniczu. W czerwcu 1940 r. zwolniony, powrócił do Warszawy. Współpracował z organizacją Komenda Obrońców Polski. Aresztowany 10 listopada 1942 r., został osadzony na Pawiaku, skąd 17 stycznia 1943 r. wysłano go do obozu koncentracyjnego na Majdanku. 9 kwietnia 1944 r. przewieziony do Auschwitz, a w październiku do Gross-Rosen, a potem (w 1945 r.) do Buchenwaldu.

Po uwolnieniu w 1945 r. pozostawał w rezerwie personalnej sztabu Naczelnego Wodza. Zdemobilizowany, zamieszkał we Francji; potem wrócił do kraju.

Zmarł 11 listopada 1965 r. w Warszawie. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. 183.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., Krzyżem Walecznych oraz złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 1940 r.) z Aliną Budzińską, małżeństwo to było bezpotomne.