Bojownikom niepodległości

Mikołaj Alików

(1895–1971)

Alików MikołajUrodził się 6 stycznia 1895 r. we Władykaukazie. Syn Piotra i Zofii z Gazdomów (?).

W latach 1912-1913 uczył się w Korpusie Kadetów we Władykaukazie, po czym jako junkier kształcił się w Konstantynowskiej Szkole Artylerii.

W czasie I wojny światowej od 24 sierpnia 1914 do 21 listopada 1917 r. służył w 82 BArt. Mianowany ppor. art., po czym awansował kolejno na por. art. i podkpt. art. Był dowódcą półbaterii i baterii na froncie.

Następnie przeszedł do II Korpusu Polskiego, w którym od 6 lutego 1918 r. sprawował funkcję dowódcy baterii i jego referenta artylerii. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja 1918).

Kapitan obecnie major Alikow Mikołaj pozostawał jako referent działu artylerji przy Sztabie II. Korpusu.

W pamiętny dzień 11. maja, w chwili gdy walka się wsczęła major Alikow, oceniając grożące niebezpieczeństwo dla Sztabu Korpusu zaskoczonego wypadkami i czując się w sytuacji gdzie się chwyta środków ostatecznych, rzuca się do najbliżej stojącej baterji i obsługując działo w roli szeregowego razi dotkliwie celnymi strzałami przeciwnika, następnie zaś kieruje ogniem całej baterji przyczyniając się do powstrzymania gwałtownego ataku wroga na Jamczychę.

Tak dzielne zachowanie się wydaje doniosłe skutki, albowiem podtrzymuje zapał oddziałów piechoty, która pod osłoną tego ognia wykonuje ruchy jej nakazane.

W następnych etapach [na] Kubaniu, [w] Odesie i Stanisławowie bojowe zalety majora Alikowa przynoszą uznanie dla oddziału, który niejednokrotnie prowadzi do walk, a sławę i korzyść dla Ojczyzny [z wniosku płk. Stanisława Machcewicza na order Virtuti Militari].

Po kapitulacji korpusu (12 maja) uczestniczył w działalności Organizacji Werbunkowo-Agitacyjnej (do 12 września). Następnie w 4 DStrz gen. L. Żeligowskiego. Był dowódcą baterii i dyonu artylerii. Awansował na kpt. art. Na jego czele wiosną 1919 r. powrócił do kraju.

15 lipca 1919 r. przydzielony na kurs do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Rembertowie. Po jego ukończeniu od 15 września dowodził III dyonem 113 pap (potem: 18 pap). Brał udział w walkach z bolszewikami.

Po wojnie był dowódcą dyonu 18 pap i dowódcą baterii zapasowej 8 dac. Zweryfikowany jako kpt. art. z 1 czerwca 1919, służył w 11 pal. Był komendantem kadry baterii zapasowej (1923) i referentem mobilizacyjnym pułku. Awansowany 1 lipca 1923 r. na mjr. art., sprawował funkcję dowódcy I dyonu (1924). Ukończył kurs dowódców  dyonów w Szkole Strzeleckiej Artylerii a Toruniu (29 marca-3 października 1925). Po powrocie do 11 pap sprawował funkcję dowódcy dyonu, kwatermistrza pułku (1928) i zastępcy dowódcy pułku. Od 1 lipca do 16 września 1929 r. przebywał na praktyce w 48 pp, a potem do 22 grudnia na kursie próbnym Wyższej Szkoły Wojennej. Od 23 grudnia 1929 do 30 września 1931 r. studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 1 stycznia 1930 r. awansował na ppłk. art. Po ukończeniu został zastępcą dowódcy 2 pal leg. Od 18 listopada 1935 r. dowodził 9 pal. Awansowany 19 marca 1938 r. na płk. dypl. art., 25 marca 1939 r. został dowódcą artylerii dywizyjnej 9 DP.

Na tym stanowisku uczestniczył w kampanii 1939 r. Brał udział w walkach na Pomorzu. Dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał przez cały okres wojny m.in. w oflagu X A w Sandbostel. Po uwolnieniu zamieszkał we Francji.

Zmarł 14 sierpnia 1971 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości i francuskim Krzyżem Wojennym.

Żonaty, miał córkę Irenę (ur. 19 VII 1922).

Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 1, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011;  „Monitor Polski” 1937, nr 178; Z. Moszumański, Z. Kozak, Wojenne szkoły dla oficerów artylerii [1914–1921], Pruszków brw; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; P. Zarzycki, 9 Pułk Artylerii Lekkiej, Pruszków 1996.