Nikodem Ludomir Cieszyński

Urodził się 4 września 1886 r. w Koźminie Wielkopolskim. Syn Dionizego, rolnika i Teofili z Jachlińskich.

Uczył się w gimnazjum w Koźminie i Krotoszynie z niemieckim językiem wykładowym. Uczestniczył na zajęcia kółek samokształceniowych Towarzystwa Tomasza Zana. W roku 1906 zdał maturę. Studiował filozofię i teologię w Duchownym Seminarium Praktycznym w Gnieźnie i Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. 31 stycznia 1910 r. w Gnieźnie przyjął święcenia kapłańskie z rak biskupa Edwarda Likowskiego (1836–1915). Posługę duszpasterską pełni w poznańskich parafiach jako wikariusz: w parafii św. Wojciecha Biskupa i Męczennika (1910), w parafii pw. Matki Bożej Bolesnej (1910–1911), w parafii pw. Bożego Ciała (1911–1914) oraz w archikatedrze pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła (1914). W latach 1915–1922 duszpasterz i prebendarz kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Pocieszenia w Poznaniu. Od roku 1922 piastował funkcje rektora kościoła pw. Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu.

W latach 1916–1924 redagował „Słowo Boże”. Odbył studia teologiczne w Poznaniu (1919–1920), jak również podróż w celach misyjnych, między innymi do Afryki i Brazylii. W roku 1919 został sekretarzem Wydziału Historyczno-Literackiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W roku 1922 był założycielem i redaktorem „Roczników Katolickich”. W latach 1923–1938 ukazało się 16 tomów. Początkowo sam opracowywał materiały, później pomagali mu zaproszeni współpracownicy. Posiadał bogato wyposażoną bibliotekę. Sprowadzał czasopisma w wielu krajów świata, z których czerpał wiadomości o życiu tamtejszych kościołów. Prócz języków klasycznych, łaciny i greki, biegle władał rosyjskim, czeskim, ukraińskim, niemieckim, holenderskim, angielskim, włoskim, francuskim, portugalskim, hiszpańskim, rumuńskim oraz esperanto.

Pracował też w kobiecych organizacjach robotniczych i walczących z alkoholizmem; od roku 1930 wchodził w skład Zarządu Głównego Związku Przeciwalkoholowego w Poznaniu. Uczestnik Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych: w Lourdes (1914), w Kartaginie (1930), w Dublinie (1932), w Buenos Aires (1934), w Budapeszcie 1938.

Uczestniczył w międzynarodowych zjazdach przeciwalkoholowych. Członek Związku Zawodowego Literatów Polskich.

Była to w pełni ukształtowana osobowość. Posiadał wybitną kulturę religijną oraz społeczno-towarzyską. Był prosty i bezkompromisowy. Kochał prawdę, nie znosił fałszu, obłudy. Stąd nieraz jego słowa prawdy, otwarcie wypowiedziane, spotykały się z przykrą reakcją. Wszyscy jednak byli pełni uznania dla jego prostolinijności. Miał wielkie poczucie piękna, zwłaszcza w muzyce i w malarstwie. Kochał przyrodę, bo widział w niej odblask piękna Bożego. Był zawsze radosny. Mawiał, że nazwisko jego zobowiązuje go, by był siewcą radości. Chętnie też przytaczał słowa Bernanosa: «Chrześcijanie, gdzie, do licha, kryjecie swoją radość? Trudno uwierzyć, że to wam, i to wam jedynym, przyrzeczona została radość Pana». […] Był to wybitny talent krasomówczy. Ten talent sprawiał, że wkoło jego ambony gromadzili się zawsze liczni słuchacze żądni świetnego wykładu doktryny katolickiej, jak również znakomitej wymowy [Sługa Boży ks. Ignacy Posadzy].

Podczas II wojny światowej 18 kwietnia 1941 r. aresztowany przez Niemców. Przesłuchiwany w siedzibie gestapo w Domu Żołnierza w Poznaniu, został osadzony w obozie koncentracyjnym w Forcie VII. Przeszedł ciężkie śledztwo podczas którego był torturowany. Wyrokiem doraźnego Sądu Specjalnego z 3 lipca 1941 r. został skazany na pięć lat więzienia. Więziony w zakładzie karnym w Rawiczu. Zginął 23 września 1942 r., został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Opublikował między innymi: Kościół a nowoczesny ruch przeciwalkoholowy – szkice historyczno-społeczne, Poznań, Nowy York 1914; Wojna o państwo kościelne w r. 1860, Poznań 1917; Kazania Gnieźnieńskie, Poznań 1918; «A oni poszli za nim», Postaci z dziejów Męki Pańskiej. Sześć kazań pasyjnych wygłoszonych w katedrze poznańskiej 1917 roku, Poznań 1919; Orator fit: słów kilka o wymowie, Poznań 1919; Lud jako lew się podniesie. Zbiór kazań i mów kościelno-narodowych, Poznań 1921; Zbiór kazań przygodnych, Poznań 1927; Na przełęczy. Zbiór króciutkich kazań i rozważań na tle Ewangelii niedzielnych całego roku, Poznań 1936.

Tablica poświęcona jego pamięci znajduje się w kościele pw. Najświętszej Krwi Pana Jezusa w Poznaniu. Jego tabliczka znajduje się na pomniku Państwa Podziemnego w Poznaniu, jest wymieniony na tablicy ofiar w kaplicy męczenników w tamtejszej katedrze.

Odznaczony Medalem Niepodległości.