Olgierd Aleksander Górka

Urodził się 12 grudnia 1887 r. w Rawie Ruskiej. Syn Władysława i Rozalii z Glauzów.

W 1905 r. ukończył gimnazjum klasyczne w Złoczowie, po czym studiował historię na Uniwersytecie Lwowskim i w Wiedniu. W okresie studiów należał do organizacji młodzieży postępowej oraz do Stow. Młodzieży Akademickiej „Życie”. W 1909 r. ukończył studia, uzyskując doktorat, zaś rok później zdał egzamin nauczycielski. Studia historyczne pogłębiał w Ecolé des Chartes w Paryżu.

W latach 1912-1913 pracował zawodowo jako nauczyciel w gimnazjach krakowskich. Następnie wyjechał na Bliski Wschód i studiował na Uniwersytecie św. Józefata w Bejrucie oraz w Rosyjskim Instytucie Archeologicznym w Konstantynopolu. Specjalizował się w historii Polski wczesnopiastowskiej.

Od 1912 r. należał do Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od 27 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. 12 września przydzielony do 3 szw. kaw. LP. 28 września mianowano go podoficerem i zastępcą dowódcy plut. 4 listopada awansowany na chor. kaw. i równocześnie wyznaczony na dowódcę plut. kawalerii sztabowej przy Komendzie Legionów. 25 czerwca 1915 r. awansował na ppor. kaw., zaś 1 lipca 1916 – na por. kaw.

Mimo służby wojskowej kontynuował działalność naukową i w 1916 r. habilitował się na Uniwersytecie Lwowskim z zakresu historii południowo-wschodniej Europy.

Związany z obozem aktywistów, w 1917 r. został wysłany w misji do Konstantynopola. Po powrocie 1 października 1917 r. objął stanowisko wicedyrektora Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu, a po powołaniu Rady Regencyjnej 2 listopada został adiutantem regenta Józefa Ostrowskiego. 20 grudnia awansował na rtm. kaw. (potem ze starszeństwem z 1 czerwca).

Po rozbrojeniu Niemców od 19 listopada z ramienia polskiego dowództwa prowadził w Kownie rokowania z dowództwem Ober-Ostu, które doprowadziły do podpisania rozejmu w dniu 24 listopada. Od 25 listopada był szefem Oddz. V Sztabu Generalnego. 1 stycznia 1919 r. objął stanowisko attaché wojskowego w Bernie (Szwajcaria), a 3 listopada w Bukareszcie (Rumunia), gdzie przebywał do października 1921 r. 26 sierpnia 1919 r. zatwierdzony w stopniu mjr. kaw.

Zweryfikowany jako mjr kaw. z 1 czerwca 1919, po powrocie do kraju służył w Sztabie Generalnym. Ukończył II kurs doszkolenia WSWoj (2 listopada 1922-1 października 1923), uzyskując dyplom oficera Sztabu Generalnego. Przydzielony do 7 puł, objął funkcję zastępcy dowódcy pułku. W okresie 11 stycznia-25 marca 1924 r. uczestniczył w kursie kawaleryjskim w Grudziądzu. W maju 1925 r. wyznaczony na stanowisko szefa sztabu V Samodzielnej BK w Krakowie, na własne żądanie z dniem 31 maja przeniesiono go do rezerwy.

Powrócił wówczas do zawodu nauczycielskiego. Pracował m.in. w tzw. gimnazjum bernardyńskim we Lwowie. W latach 1927-1930 był redaktorem naczelnym powiązanego z piłsudczykami „Dziennika Lwowskiego”. W 1925 r. został docentem, a w 1930 r. profesorem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1931 r. otrzymał członkostwo rumuńskiej Akademii Umiejętności. W latach 1931-1938 był sekretarzem generalnym Instytutu Wschodniego w Warszawie i dyrektorem istniejącej przy instytucie Szkoły Wschodnioznawczej. Głoszony przez niego „rewizjonizm historyczny” wywołał głośne spory w środowisku historyków. Wygłaszał odczyty w Akademii Umiejętności w Bukareszcie oraz wykładał na Karlovym Uniwersytecie i Slovanskym Ustawie w Pradze, gdzie powołano go na członka zagranicznego. Z powodu różnic zapatrywań politycznych w 1938 r. zrezygnował ze współpracy z instytucjami politycznymi, poświęcając się pracy naukowej oraz urzędniczej w jednym z przedsiębiorstw.

Zmobilizowany w 1939 r. do WP, po 17 września przekroczył granicę Rumunii. Przez kilka miesięcy przebywał w Putnie. Następnie przedostał się do Paryża, gdzie zorganizował wydz., potem dep., spraw narodowościowych; kierował nim do 1944 r. Był członkiem emigracyjnego Stronnictwa Demokratycznego, w którym należał do egzekutywy zagranicznej, potem stał na jej czele. Po objęciu funkcji premiera przez Tomasza Arciszewskiego (29 listopada 1944) zgłosił swoją dymisję i wkrótce nawiązał kontakt z przedstawicielami Rządu Tymczasowego, potem Jedności Narodowej. W tym czasie objął stanowisko prezesa Rady Polaków w Wlk. Brytanii, skupiającej organizacje uznające komunistyczny rząd lubelski. W październiku 1945 r. powrócił do kraju.

W latach 1946-1947 był dyrektorem biura dla spraw żydowskich przy MSZ, następnie konsulem generalnym w Jerozolimie. W czerwcu 1952 r. powrócił z tej placówki do kraju i poświęcił się pracy naukowej. Od grudnia pracował na Uniwersytecie Warszawskim, w 1954 r. mianowano go prof. zwyczajnym. Uczestniczył także w działalności Ligi do Walki z Rasizmem.

Zmarł 26 listopada 1955 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. B-2.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, srebrnym Wawrzynem Akademickim oraz rumuńskim orderem Korony Rumunii 3 kl.

Trzykrotnie żonaty: z Wandą Lilien (od 1910 r.), z którą miał córkę Annę Danutę (ur. 9 VI 1915), z Ireną Kłuszyńską (od 1927 r.) i Marią Kruszyńską (od 1947 r.).