Patrycjusz [Władysław] Antosz

Urodził się 22 marca 1882 r. w Krzywce pow. Łańcut. Syn Jana i Marii Antoniny; ochrzczony imieniem Władysław.

Uczęszczał do gimnazjum w Rzeszowie i Przemyślu. 16 marca 1898 r. wstąpił do zakonu oo. reformatów, przyjmując imię Patrycjusz. Ukończył studia filozoficzne w Krakowie (1900–1902) i teologiczne we Lwowie (1902–1904). 29 czerwca 1904 r. otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1904–1905 był misjonarzem, kaznodzieją i spowiednikiem we Lwowie, w Rzeszowie (1905–1906) i Krakowie (1906–1907). Jednocześnie był tymczasowym katechetą krakowskich szkół ludowych: IV im. św. Jana z Kęt, II męskiej im. św. Barbary i żeńskiej im. Królowej Jadwigi. Następnie sprawował funkcję kaznodziei, spowiednika i misjonarza w Jarosławiu (1908–1911) oraz gwardiana klasztoru w Przemyślu (1911–1914). W roku 1914 został spowiednikiem, kaznodzieją i misjonarzem w Kętach (zabór rosyjski).

Po wybuchu I wojny światowej został 2 sierpnia 1914 r. powołany do armii austro-węgierskiej na stanowisko kapelana przy 90 Pułku Piechoty i 36 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. W końcu września uzyskał przeniesienie do Legionów Polskich, gdzie objął funkcję kapelana 2 Pułku Piechoty LP. 29 września 1914 r. mianowany na stopień oficerski podporucznika (urzędnik wojskowy X kl.). Nosił maciejówkę i kurtkę strzelecką ze stosownymi oznakami stopnia. Przeszedł cały szlak bojowy pułku. W październiku 1914 r. został lekko ranny w głowę.

Jesteśmy już od dwóch dni w Nadwórnej, po wyparciu Kozaków weszliśmy tam w sobotę. Przemaszerowaliśmy niemal całe północne Węgry od Siedmiogrodu. Straszne marsze po okropnych górach. Byłem trzy razy w bitwie wśród gradu kul, kartaczy. Jestem ranny w głowę od kuli, ale się już goi. Nogi mię bolą, a względnie stopy odparzone, że chodzić nie mogę. Poza tem jestem zdrów. Wszędzie straszna drożyzna, nic i za pieniądze dostać nie można, najgorzej z tytoniem, palimy co kto może, np. tytoń fajczany. Na kwaterach jestem przy sztabie, to wycyganię coś lepszego. Chłopcy nasi trzymają się dobrze, jak dopadną gdzie Moskala, to go walą morowo. Piszę ołówkiem, bo o atrament trudno. [...] Ja odprawiam czasem nabożeństwo, ale nie zawsze, bo [to] absolutnie niemożliwem.

27 stycznia 1915 r. został awansowany na stopień kapitana (urzędnik wojskowy IX kl.). Religijność żołnierzy 2 Pułku Piechoty II Brygady LP oceniał wysoko:

[...] Chętnie i licznie brali udział w niedzielnych nabożeństwach, równie przykładnie wypełniali wielkanocne obowiązki sakramentalne, niemal każdy nosił na szyi medalik lub szkaplerz, posiadał modlitewnik albo przynajmniej obrazek religijny w notesie. Kapelan nie spotykał się tu z bluźnierstwami, szykanami lub złośliwościami, choć nie brakowało osób indyferentnych religijnie. Nie było trudności z przeprowadzeniem polowych rekolekcji.

Podczas kampanii wołyńskiej w trakcie odprawianej mszy św. w 2 Pułku Piechoty LP zdarzył się niecodzienny wypadek:

[...] pod «Polską Górą» w którąś niedzielę przed Wielkanocą pionierzy pułkowi wyszykowali ołtarz polowy, przyszedł na mszę św. rezerwowy batalion drugi i 80 żołnierzyków miało przystąpić do Komunii św. wielkanocnej: od samego początku było jakoś niewyraźnie. Ołtarzyk ustawiono na zupełnie otwartym terenie, a słuchający stanęli w masie. Spostrzegł to obserwator nieprzyjacielski. Nabożeństwo się rozpoczęło, chociaż górą przelatywały karabinowe kulki. Na Offertorium wyleciał samolot nieprzyjacielski i zaraz strzelanina do samolotu z frontu i trenów pułkowych, samolot do nas z karabinu maszynowego i polówki w ruch: taka okropna po Podniesieniu zrobiła się kasza ze wszystkiego, iż batalion musiał się rozejść co prędzej, schować całą Komunię św. musiałem i ją co prędzej spożyć, śpiesznie dokończyć nabożeństwa, a Komunii św. wielkanocnej udzielić musiałem aż dopiero na drugi dzień.

19 grudnia 1916 r., za zgodą władz niemieckich, razem z ks. Józefem Panasiem odwiedził obozy jenieckie w Hanowerze, Osnabrück, Gardelegen i Helmstadt, gdzie osadzono wziętych do niewoli żołnierzy polskich. W okresie świąt Bożego Narodzenia obaj udzielali im pociechy duchownej i sakramentów św. Po kryzysie przysięgowym w Legionach z lipca 1917 r. od 30 września administrator wojskowego kościoła garnizonowego w Warszawie. W listopadzie 1918 r. zwolniony do rezerwy.

W niepodległej Polsce powołany do służby w Wojsku Polskim. Od 13 lutego 1919 do 20 stycznia 1922 r. pełnił funkcje proboszcza 11 Dywizji Piechoty. W jej szeregach uczestniczył w wojnie z Rosją bolszewicką lat 1919–1920. Po wojnie przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako starszy kapelan (major) rezerwy ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. Powrócił do zakonu, obejmując funkcję wikarego konwentu w Krakowie. W latach 1923–1925 był gwardianem klasztoru w Koninie oraz katechetą tamtejszej szkoły elementarnej i gimnazjum żeńskiego. Następnie gwardian klasztoru w Bieczu. W roku 1927 wikary konwentu we Lwowie. Od września 1928 r. wikary konwentu w Koninie oraz równocześnie kapelan Szkoły Podoficerskiej dla Małoletnich nr 1 w tym mieście (do 31 sierpnia 1938). Radny m. Konin. W sierpniu 1939 r. otrzymał przydział mobilizacyjny do 2 Dywizji Piechoty Legionów, jednak nie udało mu się dotrzeć do oddziału.

Po klęsce kampanii wrześniowej 1939 r. wobec groźby aresztowania przez Niemców opuścił Konin z zamiarem przedostania się do Francji. Po dotarciu na Węgry został internowany w obozie w Egerze. Od roku 1941 wydawał tam gazetę „Goniec Obozowy”. Uwolniony przez Armię Czerwoną.

W marcu 1945 r. powrócił do Krakowa. Od stycznia do października 1948 r. sprawował funkcję gwardiana klasztoru w Krakowie, w latach 1951–1953 kapelana w szpitalu dla osób psychicznie chorych w Kobierzynie. W marcu 1949 r. obchodził 50-lecie pobytu w zakonie, 27 czerwca 1954 r. odbyły się w Krakowie uroczystości 50-lecia jego kapłaństwa, 28 czerwca 1964 r. – 60-lecia. W latach 1950–1958 należał do komunistycznego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Zmarł 6 lipca 1966 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu w Łańcucie-Wysokiej.

Opublikował wspomnienia: Z teki kapelana legionowego, Warszawa 1939.

Honorowy obywatel Konina.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi.