Paweł Golaś

Urodził się 6 sierpnia 1885 r. w Lubszy pow. Lubliniec. Syn Chryzostana i Zofii z d. Barta.

Ukończył szkołę powszechną, po czym pracował jako robotnik.

Członek Tow. Gimnastycznego „Sokół” oraz Zjednoczenia Zawodowego Polskiego (jego prezes w Lubszy).

Od 8 października 1905 r. w armii niemieckiej. Służył w 51 pp. Od 1906 r. pełnił zawodową służbę wojskową. 1 października 1907 r. mianowany kpr., w 1910 r. awansował na plut.

W czasie I wojny światowej walczył na froncie zachodnim. Awansowany 4 sierpnia 1914 r. na siꮿ., a 15 września na zastępcę oficera. Ranny 6 października 1916 r. podczas bitwy pod Verdun, do końca wojny służył w sztabach.

Od 1 lutego 1919 r. w POW Górnego Śląska ps. „Burgchard”. Kierował działalnością konspiracyjną na terenie pow. Lubliniec. Aresztowany przez Niemców, zbiegł z transportu do Opola. Następnie ukrywał się w m. Starcza. Po I powstaniu śląskim (sierpień 1919 r.) był komendantem POW Górnego Śląska w pow. Kluczbork i Olesko, następnie w pow. Lubliniec, a od grudnia 1919 do marca 1920 r. w tych trzech powiatach. Był dowódcą oddziałów w pow. Lubliniec podczas II powstania śląskiego (sierpień 1920 r.). Po zakończeniu powstania i rozwiązaniem POW Górnego Śląska kierował Centralą Wychowania Fizycznego w pow. Lubliniec. Podczas III powstania śląskiego (1921) dowodził baonem. Na jego czele 6 maja zdobył Dobrodzień, zaś 8 maja zajął Lubliniec, gdzie objął kierownictwo polskiej administracji. Uzyskał stopień honorowego ppłk. wojsk powstańczych.

W latach 1922-1923 komendant wojskowy Lublińca. Następnie w rezerwie.

W niepodległej Polsce mieszkał w Lublińcu. Prowadził tam restaurację, a następnie hurtownię wyrobów tytoniowych.

Działacz społeczny; prezes oddziału Zw. Powstańców Śląskich w Lublińcu.

Członek Rady Miejskiej oraz Wydz. Powiatowego w tym mieście. W 1935 r. z ramienia prorządowego Narodowo-Chrześcijańskiego Zjednoczenia Pracy wybrany na posła do Sejmu Śląskiego.

W 1939 r. zorganizował baon złożony z b. powstańców śląskich.

Podczas kampanii 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, z której rychło zbiegł. Wobec groźby aresztowania ukrywał się w Częstochowie. Aresztowany 4 lutego 1940 r. przez Niemców, został osadzony w więzieniu na Zawodziu.

Rozstrzelany 28 czerwca 1940 r. pod Olsztynem koło Częstochowy. Pochowany w zbiorowej mogile ofiar egzekucji na Cmentarzu Kule w Częstochowie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami. i Krzyżem Walecznych.

Jest patronem placu w Lublińcu, jego pamięci poświęcono tablicę na ścianie domu, w którym mieszkał, na rynku w Lublińcu.