Bojownikom niepodległości

Piotr Banaczkowski

(1898–1966)

Urodził się 19 lutego 1898 r. w Wąchocku. Syn Antoniego, rolnika, i Józefy z Młynarczyków.

Uczeń gimnazjum.

W latach 1915-1916 uczył prywatnie w Parszowie koło Wąchocka, zaś w roku szkolnym 1916-1917 był tam etatowym nauczycielem w szkole ludowej. Funkcję tę sprawował, zapewne, do 1918 r.

W czasie I wojny światowej członek POW. W 1918 r. sprawował funkcję komendanta miejscowego w Wąchocku.

W 1921 r. ukończył gimnazjum w Sandomierzu. Następnie studiował na Uniwersytecie Warszawskim.

W okresie studiów był działaczem Centralnego Zw. Młodzieży Wiejskiej, należał do grona współzałożycieli Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej i Zw. Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”.

W latach 1924-1928 był sekretarzem Wydz. Oświaty Pozaszkolnej w zarządzie Głównym Zw. Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych. Jednocześnie w latach 1925-1928 instruktor warszawskiego zarządu wojewódzkiego Zw. Młodzieży Polskiej, zaś w 1931 r. sekretarz zarządu Spółdzielni Rolniczej dla Prowadzenia Uniwersytetów Wiejskich i członek zarządu Instytutu Oświaty Dorosłych.

Należał do PSL „Wyzwolenie”, a od 1931 r. do Stronnictwa Ludowego.

Od lipca 1934 r. zajmował stanowisko inspektora przysposobienia rolniczego młodzieży wiejskiej oraz współredaktora czasopisma „Przysposobienie Rolnicze”. Od 1938 r. do wojny był pracownikiem naukowym Państwowego Instytutu Kultury Wsi.

W okresie II wojny światowej uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Sprawował funkcję sekretarza Wydz. Oświaty Dorosłych w Dep. Oświaty i Kultury Delegatury Rządu oraz członka Ludowego Instytutu Oświaty i Kultury.

W latach 1945-1948 był redaktorem miesięcznika „Praca Oświatowa” oraz dwutygodnika „Przysposobienie Rolnicze”.

Członek PSL, potem Lewicy PSL oraz ZSL.

W latach 1948-1949 pracownik Państwowej Komisji Wydawniczej przy Prezydium Rady Ministrów. Od listopada 1949 r. pracował w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Był tam kierownikiem działu recenzji (1949-1950), redaktorem (1950-1954), kierownikiem redakcji popularnonaukowej (1955) oraz zastępcą redaktora naczelnego (od 1955 r.).

Członek Tow. Uniwersytetów Ludowych RP, Ludowego Instytutu Oświaty i Kultury, Tow. Teatru i Muzyki Ludowej oraz Polskiego Tow. Ludoznawczego. Autor i redaktor prac specjalistycznych.

Zmarł 26 kwietnia 1966 r. w Warszawie.

Odznaczony Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.

Źródła

W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; E. Janina-Łęcki, Z działalności POW na terenie podobwodu Starachowice-Wierzbnik, „Żołnierz Legionów i POW” nr 3/1938; „Monitor Polski” nr 140/1938; Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989.