Bojownikom niepodległości

Piotr Guziorski [Właśc Guzior]

(1894-1959)

Urodził się 13 października 1894 r. w Zapolu pow. Kolbuszowa. Syn Michała i Marii z Sitków.

W latach 1906-1908 uczył się w II gimnazjum w Rzeszowie, a potem w gimnazjum w Mielcu, w którym 15 czerwca 1914 r. uzyskał maturę.

Członek „Sokoła” i Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Początkowo w Legionie Wschodnim, a po jego rozwiązaniu od września w 4 komp. 3 pp LP. Od 1 maja 1915 r. w stopniu wachm. pełnił służbę w żandarmerii II Brygady, a potem w ekspozyturze żandarmerii przy dowództwie I Brygady. Na początku 1917 r. ukończył szkołę oficerską 3 pp LP. Od 14 marca był dowódcą posterunku żandarmerii przy Domu Uzdrowieńców LP w Kamieńsku. Absolwent kursu oficerskiego 3 pp LP i wyższego kursu szkoły żandarmerii w Warszawie.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. Polskim Korpusie Posiłkowym. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918 r.) internowany przez Austriaków w obozie w Huszt.

Zwolniony, 16 kwietnia został wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski. W stopniu sierż. służył w 45 pp.

W sierpniu podczas urlopu zdezerterował i przedostał się do Warszawy, gdzie pod fałszywym nazwiskiem pracował w Dep. Spraw Wewnętrznych Rady Regencyjnej. Jednocześnie podjął studia prawnicze na uniwersytecie. Od 1 listopda do 13 grudnia pracował jako urzędnik w MSW.

Brał udział w rozbrajaniu Niemców w listopadzie 1918 r. , po czym automatycznie przeszedł do WP.  Służył jako adiutant dowództwa żandarmerii w Łodzi, dowódca okręgowy żandarmerii w Łowiczu, Aleksandrowie i Radomsku. Mianowany 1 października 1919 r. ppor. żand., 1 grudnia został przeniesiony do dowództwa żandarmerii DOGen Warszawa (oficer inwigilacyjny przy dowództwie I dyonu żandarmerii). W 1921 r. ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim.

Zweryfikowany jako kpt. zand. z 1 czerwca 1919 r., od 1923 r. był oficerem do zleceń w wydz. żandarmerii Dep. I Piechoty MSWojsk. Od lipca 1927 r. w Dowództwie Żandarmerii MSWojsk. W okresie od września 1928 lipca 1929 r. studiował w Międzynarodowym Instytucie Kryminalistycznym w Wiedniu. Po powrocie od 1 lipca 1929 r. był wykładowcą w dywizjonie szkolnym żandarmerii w Grudziądzu (od 1 stycznia 1930 r. po jego przeformowaniu dowódca baonu szkolnegow Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu). Awansowany 1 stycznia 1931 r. na mjr. żand. 23 marca 1932 r. objął stanowisko zastępcy dowódcy dyonu żandarmerii KOP. Od października 1934 r. do końca sierpnia 1939 r. dowodził 10 dyonem żandarmerii.

Podczas II wojny światowej w czasie kampanii 1939 r. szef żandarmerii OK nr VI we Lwowie. Po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany. Tam był kierownikiem „zielonej granicy” w Biurze Ewakuacyjnym. Dzięki niemu do 1 kwietnia 1940 r. zdołano przerzucić z Rumunii ponad 5600 żołnierzy. Później przedostał się do Jugosławii, a następnie na Bliski Wschód. Od sierpnia był redaktorem pisma Samodz. Bryg. Strz. Karpackich „Ku Wolnej Polsce”. Zachorował na malarię i prawdopodobnie nie brał udziału w walkach we Włoszech. W 1946 r. w stopniu ppłk. był zastępcą dowódcy żandarmerii 2 Korpusu Polskiego. Po przybyciu do Wlk. Brytanii i demobilizacji zamieszkał w Londynie.

Zmarł 15 czerwca 1959 r. w Londynie. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Kamienicy koło Ostrowa Wlkp.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Heleną Orbaczewską, miał z nią syna Jerzego Zbigniewa (ur. 1921).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 260/1931
Źródła

„Monitor Polski” nr 260/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski1939, Kraków 2006; J. Skrzypczak, Na drodze do wolności. Mielczanie w walce o niepodległość Polski 1907-1918, Mielec 2008; J. Witek, Biogramy zasłużonych nauczycieli, absolwentów i uczniów Gimnazjum i Liceum w Mielcu, w: Księga Jubileuszowa 100 rocznicy powstania Gimnazjum i Liceum w Mielcu 1905-2005, Mielec 2005; J. Witek, Encyklopedia miasta Mielca, www.encyklopedia.mielec.pl/litera-g.html [dostęp 16 II 2021].