Bojownikom niepodległości

Regina Boguszewska–Szeligowska

(1897–1987)

Regina Boguszewska–SzeligowskaUrodziła się 15 sierpnia 1897 r. w Czeczelniku na Podolu. Córka Józefa, inżyniera, i Augustyz d. Karuth.

W roku 1915 ukończyła szkołę handlową w Kijowie, gdzie w następnym roku uzyskała maturę. Studiowała na Wydziale Przyrodniczo-Matematycznym Collegium Uniwersyteckiego w Kijowie (ukończyła trzy semestry). Należała do III Drużyny Harcerskiej w Kijowie. Współpracowała z tamtejszą komendą placu Polskiej Organizacji Wojskowej. W sierpniu 1918 r. podjęła służbę w POW, przyjmując pseudonim “Iwanowska”. Służyła w Wydziale Łączności KN3 POW jako kurierka. We wniosku na odznaczenie Krzyżem Walecznych napisano, że wykazywała:

Niedoścignione klasyczne zdolności kurierskie […], której brawura i przygody mogą uchodzić za wytwór fantazji, gdyby nie realne wyniki jej pracy. […] uzyskała pełne uznanie władz przełożonych i reputację najlepszej kurierki, którą utrzymała aż do końca wojny, pomimo konkurencji całej sekcji kurierskiej Nacz. Dow. [...] Ob. Regina Iwanowska pracując w Wydziale Łączności KN3 zostaje dn. 16.XI.1918 wysłaną do Moskwy, celem nawiązania przerwanej łączności. Po powrocie z podróży, z której wywiązała się dobrze, wysłaną zostaje w marcu 1919 r. z raportami do Warszawy, gdzie zostaje zatrzymana w Sekcji Kurierskiej Oddziału II Nacz. Dow. WP. W czerwcu 1919 r. otrzymuje rozkaz przewiezienia raportu i przeprowadzenia przez front oficera Oddziału II Nacz. Dow., wysłanego do KN 3 dla objęcia funkcji kierownika wywiadu wojskowego w KN3. Rozkaz ten wykonuje należycie i w 5 dni przybywa z wyżej wspomnianym oficerem do Kijowa. W kilka dni potem (20.VI) wysłana zostaje do Odessy, celem przeprowadzenia jednocześnie inspekcji noworozpoczętej pracy organizacyjnej. Po powrocie z Odessy wysłana zostaje 15.VII do Charkowa. W drodze powrotnej zostaje aresztowana przez bolszewików i posądzona o szpiegostwo na rzecz [Antona] Denikina. W więzieniu zachowuje się godnie i z rezerwą, i z braku obciążających danych – zostaje uwolnioną. Ob. Boguszewska Regina jest najlepszą kurierką KN III. W roku 1919 trzy razy była wysyłaną do Naczelnego Dowództwa z raportami i wywiązywała się ze swych zadań bardzo dobrze, poza tym w wyjątkowo trudnych warunkach była wysyłana do Charkowa. Dwa razy była aresztowana przez Czerezwyczajkę i pomimo wyjątkowych sytuacji, zawdzięczając wielkiemu męstwu i inicjatywie zdołała uciec, ocalając raporty. Na badaniach w Czerezwyczajkach nie powiedziała nic, co mogło wydać i skompromitować KN III.

Kierownictwo KN3 POW uznało ją za najlepszą kurierkę w organizacji. Aresztowana wieczorem 21 sierpnia 1919 r. przez bolszewików na moście w Irpeniu, nad ranem została uwolniona. Wywiozła wówczas do kraju ciężko chorego komendanta naczelnego KN3 POW Wiktora Czarnockiego.

W niepodległej Polsce, w latach 1919–1921 była kurierką Oddziału II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Następnie do roku 1922 instruktorka w Sekcji Propagandy i Opieki Społecznej Dowództwa Wojsk Litwy Środkowej. W latach 1922–1923 pracowała w referacie narodowościowym Oddziału II Sztabu Generalnego. Od lutego 1921 r. studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, jednak jeszcze w tym samym roku przerwała naukę. Od 1 września 1923 do 31 sierpnia 1930 r. była nauczycielką na kursach dla dorosłych, organizowanych przez Wydział Oświaty Pozaszkolnej Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego. Następnie do roku 1932 pracowała jako urzędniczka w Zarządzie Centralnego Inspektoratu Pracy w Warszawie, następnie do 1934 r. w tamtejszym Inspektoracie Pracy I Okręgu. Od 1934 do lutego 1938 r. podinspektorka pracy (początkowo jako p.o.) w Inspektoracie Pracy I Obwodu w Warszawie. Działaczka Związku Peowiaków oraz Związku byłych. Kurierek (od 1933 jego sekretarz). Członek Związku Strzeleckiego i Federacji Polskich Związku Obrońców Ojczyzny (1938–1939 członek Prezydium Zarządu Głównego).

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. wraz z mężem Stefanem Hubickim opuściła Warszawę. 18 września, po agresji Związku Sowieckiego (17 września), 18 września przeszła granicę z Węgrami. Tam pomagała mężowi w prowadzeniu świetlicy dla polskich uchodźców, zorganizowanej przez Amerykański Komitet Pomocy Polakom w Budapeszcie. Wiosną 1940 r. podjęła działalność w budapesztańskiej grupie piłsudczyków. Z jej ramienia w czerwcu przybyła do Warszawy, nawiązując kontakt z tutejszymi piłsudczykami, między innymi w celu poznania ich stanowiska w kwestii powrotu do Polski marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego. W sierpniu powróciła do Budapesztu. Działała w Bazie Obozu Polski Walczącej na Węgrzech. Po zajęciu Węgier przez Niemcy w marcu 1944 r. 19 kwietnia przedostała się z mężem na Słowację i razem ukrywali się w domu Pawła Čarnogurskiego przy ul. Palisadowej 62 w Bratysławie. Później mieszkali w majątku słowackiego ministerstwa szkolnictwa Olichov koło Zlatych Morawców, gdzie mąż pracował jako lekarz. Od 15 listopada przebywała w Małej Frankowej na Spiszu.

W czerwcu 1945 r. powróciła do Polski. Mieszkała kolejno w Białogonie, Sławkowie, od roku 1953 w Serocku. Należała do PCK, oraz do Związku Kynologicznego w Polsce. W latach 1946–1947 miała współpracować z bliżej nieznaną organizacją antykomunistyczną na terenie Kielecczyzny. W latach 1950–1959 pracowała jako st. referent administracyjno-gospodarczy Stołecznego Przedsiębiorstwa Handlu Sprzętem Medycznym w Warszawie. Zmarła 12 lipca 1987 r. w Warszawie, została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. A-10.

Opublikowała: Moja pierwsza podróż kurierska, w: Służba Ojczyźnie. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915–1918, Warszawa, 1929.

Dwukrotnie zamężna: z Bohdanem Szeligowskim (zob.), po rozwodzie – ze Stefanem Hubickim (zob.), córka – Maria.

Odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Źródła

M. Gałęzowski, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939–1947, Warszawa, 2005; A. Holiczenko, Żołnierze tajnego frontu. Lista imienna KN3 POW-Wschód 1914–1921, Olsztyn, 2012; „Monitor Polski” 1931, nr 156; I. Ziemiański, Praca kobiet w P.O.W.-Wschód, Warszawa, 1933.