Bojownikom niepodległości

Robert Bijasiewicz

(1901–1981)

Urodził się 23 maja 1901 r. w Grabówce pow. Janów Lubelski. Syn Ignacego i Walerii z Grabowskich.

Mieszkał w Urzędowie. Ukończył progimnazjum, uczył się w tamtejszej Szkole Jagiellońskiej..

W czasie I wojny światowej w 1915 r. wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 5 pp LP. Po kilku tygodniach jako małoletni został zwolniony. Od 1916 r. w POW. Jako „Orlik” w 1918 r. sprawował funkcję komendanta podobwodu „A” obwodu janowskiego. Po rozbrojeniu okupantów automatycznie przeszedł do WP.

Uczestniczył w walkach z Ukraińcami w rejonie Lwowa i bolszewikami. W 1919 r. był instruktorem w baonie łomżyńskim Milicji Ludowej, a następnie oficerem wywiadowczym Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W 1920 r. sprawował analogiczną funkcję w 3 DP Leg. Ranny pod Równem, dostał się do niewoli bolszewickiej, z której zbiegł. Przedostał się do miejscowej partyzantki, po czym powrócił na stanowisko oficera wywiadowczego 3 DP Leg. Po zakończeniu wojny w stopniu chor. w 1922 r. przeniesiony do rezerwy.

Powrócił wówczas do Urzędowa i pracował we własnym gospodarstwie.

Działacz społeczny; był organizatorem i prezesem Zw. Legionistów Polskich i Zw. Peowiaków w Urzędowie i Kraśniku. Od 1923 r. dowódca komp. Zw. Strzeleckiego w Urzędowie, od 1926 r. komendant powiatowy w Zamościu oraz Janowie Lubelskim (1927 i ponownie od 1930 r.). Komendant Ochotniczej Straży Pożarnej w Urzędowie.

W 1927 r. zamieszkał w Kraśniku, gdzie od 1934 r. pracował jako urzędnik w magistracie.

Wiceprezes Tow. Szkół Średnich, członek powiatowej Komisji Przysposobienia Rolniczego, od 1930 r. kierownik Sekretariatu BBWR w pow. Janów Lubelski. W maju 1938 r. został burmistrzem Janowa Lubelskiego. Sprawował funkcję prezesa Rady Obwodowej Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W 1938 r. wybrano go na posła do Sejmu RP w okręgu wyborczym nr 34 (Puławy). Należał do klubu OZN.

Po kampanii 1939 r. już w październiku podjął działalność konspiracyjną. Należał do inicjatorów konspiracji na terenie województwa lubelskiego. Był członkiem pierwszego dowództwa powiatowego SZP w Janowie Lubelskim. Sprawował funkcję zastępcy dowódcy ds. organizacyjnych (do stycznia 1940 r.). Następnie (luty- lipiec 1940 r.) komendant Obwodu ZWZ w Białej Podlaskiej. W okresie od lutego 1941 do kwietnia 1942 r. zastępca komendanta Obwodu ZWZ/AK w Lublinie, a potem do lipca jego komendant. W 1942 r. mianowany ppor. czasu wojny. Od końca 1942 r. zastępca szefa Oddz. I Okręgu AK Lublin, zaś od marca 1944 r. szef tego oddz. Aresztowany 3 listopada 1944 r. przez NKWD. Do 1946 r. był więziony. Rozkazem Komendy Głównej AK z 15 stycznia 1945 r. awansowany na por. czasu wojny.

Uwolniony, zamieszkał w Lublinie. Pracował w spółdzielczości mieszkaniowej. We wrześniu 1952 r. aresztowany pod zarzutem utworzenia tajnej organizacji „Dzwon” (co nie było prawdą), wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 7 października 1953 r. został skazany na karę dziewięciu lat więzienia. Odbywał ją kolejno w więzieniach na Mokotowie w Warszawie, we Wronkach (od 7 stycznia 1954 r.), w Rawiczu (od 16 stycznia 1954 r.) i Strzelcach Opolskich (od 25 sierpnia 1955 r.). Na podstawie amnestii z 27 kwietnia 1956 r. Najwyższy Sąd Wojskowy złagodził mu karę i latem tego roku został uwolniony. W 1957 r. zrehabilitowany.

Pracował w spółdzielni mieszkaniowej w Lublinie. W połowie lat 60. angażował się w pomoc historykom zajmującym się dziejami lubelskiego okręgu AK.

Zmarł 2 listopada 1981 r. w Lublinie. Pochowany na tamtejszym cmentarzu przy ul. Lipowej kwat. 4a.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., pięciokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Janiną Wójcik, miał z nią córkę.

Źródła

I. Caban, Ludzie lubelskiego okręgu Armii Krajowej, Lublin 1995; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 109/1932; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. I, Warszawa 1998.