Bojownikom niepodległości

Roman Umiastowski

1893–1982

Roman UmiastowskiUrodził się 10 lutego 1893 r. w Warszawie. Syn Filipa i Florentyny z Arabskich.

Od 1911 r. należał do tajnego skautingu i „Zarzewia” ps. „Zawada”. Wiosną 1912 r. brał udział w pierwszym na ziemiach polskich kursie skautowym w Strachowie koło Urli. Był wówczas szefem plut. instruktorskiego. Następnie przez około cztery miesiące drużynowy Drużyny Skautowej im. Zawiszy Czarnego. Następnie drużynowy Drużyny Skautowej im. S. Żółkiewskiego, działającej przy gimnazjum Wojciecha Górskiego.

Ukończył gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie (1914 r.).

W czasie I wojny światowej 3 grudnia 1914 r. powołany do armii rosyjskiej. 21 marca 1917 r. przeszedł do I Korpusu Polskiego. Służył w 1 DSP. Po demobilizacji korpusu latem 1918 r. powrócił do kraju.

Podjął studia filozoficzne.

Od listopada 1918 r. w WP. Służył w 36 pp. Był dowódcą baonu, a potem komp.km. Brał udział w walkach z Ukraińcami w rejonie Lwowa, podczas których został ranny. Potem był referentem dowództwa Frontu Wielkopolskiego, wykładowcą w Szkole Podchorążych Piechoty oraz referentem Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego.

Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., od listopada 1922 do października 1923 r. przebywał na II kursie doszkolenia  WSWoj w Warszawie. Z dniem 1 lipca 1923 r. awansował na mjr. piech. Po ukończeniu szkoły 15 października został szefem sztabu zastępcy Inspektora Armii nr I w Wilnie. Od 1924 r. IV referent w Inspektoracie Armii nr I. W październiku 1925 r. objął stanowisko dowódcy III baonu 18 pp. Od 1927 r. wykładowca taktyki piechoty w WSWoj w Warszawie. Z dniem 1 listopada 1928 r. przeniesiony na funkcję szefa sztabu 3 DP Leg. Od września 1930 r. dowodził baonem 84 pp.  1 stycznia 1932 r. awansował na ppłk. dypl. piech., od 23 marca 1933 r. był zastępcą dowódcy 28 pp, zaś od 1 sierpnia 1936 r. 37 pp. Ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W okresie od 3 września 1937 do marca 1939 r. dowódca 37 pp. Następnie w Sztabie Głównym.

Członek komisji geograficznej PAU.

Podczas kampanii 1939 r. szef biura propagandy w sztabie NW. 6 września wygłosił przez radio komunikat, nawołujący ludność Warszawy do ewakuacji, budowy barykad i kopania rowów przeciwczołgowych. Apel ten wywołał w mieście panikę, w związku z czym został zdjęty ze stanowiska. Po agresji sowieckiej 18 września przeszedł do Rumunii. Przedostał się do Francji, gdzie objął dowództwo grupy baonów w Coëtquidan. Jako piłsudczyk zdjęty ze stanowiska, został skierowany do Stacji Zbornej Oficerów w Cerizay. Po upadku Francji w czerwcu 1940 r. ewakuowany do Wlk. Brtytanii. Tam od sierpnia przebywał w Stacji Zbornej Oficerów w Rothesay na wyspie Bute. Po likwidacji stacji w 1942 r. przeniesiony w stan nieczynny.

Po wojnie i demobilizacji zamieszkał w Londynie. Pracował jako antykwariusz.

Zmarł 29 grudnia 1982 r. w Londynie i został pochowany na Cmentarzu Parafialnym na Powazkach w Warszawie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty ze Stanisławą Borzęcką, miał z nią dwóch synów.

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; Monitor Polski” nr 109/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997.