Bojownikom niepodległości

Stanisław Biega

(1893–1944)

Stanisław BiegaUrodził się 5 września 1893 r. w Sanoku. Syn Stanisława, urzędnika, oraz Marii z Baumanów

Uczył się w gimnazjum w Sanoku i tam w 1911 r. uzyskał maturę. Następnie studiował na Politechnice Lwowskiej.

Członek Drużyn Polowych „Sokoła”.

W czasie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. jako oficer wstąpił do Legionu Wschodniego. Po jego rozwiązaniu (26 września) działał na terenie Rosji, gdzie został komendantem ZWC w obwodzie kijowskim. Po rewolucji w Rosji i utworzeniu I Korpusu Polskiego od 1 grudnia 1917 r. służył w jego Legii Oficerskiej. Po rozpoczęciu walk z bolszewikami od 12 stycznia 1918 r. należał do załogi pociągu pancernego „Związek Broni”. Po demobilizacji korpusu latem 1918 r. powrócił do kraju. W końcu września przyjechał do Krakowa.

Od listopada 1918 r. w WP. Służył w załodze pociągu pancernego „Śmiały” i w jej składzie walczył z Ukraińcami i bolszewikami. W listopadzie 1919 r., w stopniu ppor., przydzielony jako instruktor do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Poznaniu, skąd przeniesiono go do baonu maszynowego. W lipcu 1920 r. w składzie 152 pp rez wyruszył na front. Chory na malarię, leczył się w szpitalu. Następnie dowodził komp. reflektorów. W 1921 r. otrzymał stopień por.

Zweryfikowany jako por. sap. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1923 r. na kpt. sap., w latach 1923-1927 służył w baonie maszynowym, przekształconym w 1925 r. w baon elektrotechniczny. Od jesieni 1927 do jesieni 1929 studiował w WSWoj w Warszawie. Po ukończeniu nauki do 1931 r. pełnił służbę w DOK nr X w Przemyślu. Następnie był oficerem szefem sztabu 2 BSap. Od 1933 do 1937 r. oficer ds. wyszkolenia baonu elektrotechnicznego. 1 stycznia 1935 r. awansował na mjr. dypl. sap. Od 1937 r. zastępca dowódcy 2 baonu saperów. W marcu 1939 r. objął funkcję zastępcy dowódcy saperów Armii „Poznań”.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Uczestniczył w bitwie nad Bzurą i w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w oflagu VI B w Dössel.

Zginął 27 września 1944 r. podczas omyłkowego zbombardowania przez lotnictwo alianckie obozu w Dössel. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie awansował na ppłk. dypl. sap.

Żonaty z Ireną Helbich, miał z nią syna Stanisława (ur. 4.III.1925), technika samochodowego, a po jej śmierci z Eugenią Żukowską; miał z nią syna Macieja (ur. 1939), dziennikarza.

Źródła

Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej t. V, Pruszków 1996; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; „Monitor Polski” nr 235/1933; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 2, Koszalin 1993; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.