Bojownikom niepodległości

Stanisław Bogusławski

(1888–1940)

Stanisław BogusławskiUrodził się 17 listopada 1888 r. w Łodzi. Syn Henryka i Emilii z Pszczółkowskich. Od 1901 r. kształcił się w gimnazjum filologicznym w Łodzi; uczestnik strajku szkolnego (1905). Od 1906 r. kontynuował naukę w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców w rodzinnym mieście. Ukończył ją w 1908 r., po czym w 1909 r. uzyskał eksternistycznie maturę w II Szkole Realnej we Lwowie. Studiował na Wydz. Budowy Maszyn politechniki w Grazu, a od 1911 r. na takimże wydz. Politechniki Lwowskiej. Członek ZWC i Zw. Strzeleckiego ps. „Kacper”; ukończył kurs oficerski. W czasie I wojny światowej od 1 sierpnia 1914 r. uczestniczył w formowaniu baonu we Lwowie, z którym dotarł do Krakowa. Wstąpił do oddziału J. Piłsudskiego i Legionów Polskich. Dowódca plut. 2 komp. I baonu 1 pp LP. Mianowany 25 listopada 1914 r. ppor. piech., od 29 stycznia do 30 maja 1915 r. chory, leczył się w Meranie. Następnie instruktor w baonie rekruckim, po czym powrócił do 2 komp. I baonu 1 pp LP. Ponownie chory w lipcu 1916 r., przebywał w szpitalu Czerwonego Krzyża w Nowym Targu. 22 września przydzielony do komp. uzupełniającej nr 1, od 1 grudnia odkomenderowany do KIZ; był komisarzem w siedleckim inspektoracie zaciągu. 26 kwietnia 1917 r. powrócił do pułku. W następstwie kryzysu przysięgowego 16 lipca zwolniony z Legionów. Od 30 lipca był internowany przez Niemców w Beniaminowie. Przebywał w obozie do 14 lutego1918 r. Po uwolnieniu z obozu 29 lutego wstąpił do PSZ. Początkowo w Inspektoracie Wyszkolenia, następnie w 2 pp, 12 października awansował na por. piech. Po rozbrojeniu okupantów automatycznie przeszedł do WP. Dowodził komp. III baonu 8 pp leg (b. 2 pp PSZ). 5 stycznia 1919 r. jako instruktor i dowódca kompanii przydzielony do obozu szkolnego piechoty legionowej w Jabłonnie. Od 1 lipca dowódca komp. sztabowej DOGen Warszawa. Od 1 stycznia do 16 lipca 1920 r. komendant Szkoły Podchorążych Gospodarczych w Warszawie. Następnie w stopniu kpt. piech. dowodził kombinowanym baonem uzupełniającym w 8 DP, a od 20 sierpnia do końca walk z bolszewikami III baonem 21 pp. Od 20 grudnia dowodził II baonem 13 pp. 3 maja 1921 r. objął dowództwo III baonu 13 pp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, w maju 1922 r. został dowódcą III baonu 42 pp. Od 27 października w 53 pp. Dowodził 7 komp., od 23 stycznia 1923 był p.o. dowódcy III baonu. Od 30 kwietnia do 27 sierpnia 1924 r. przebywał na kursie doskonalącym w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. Awansowany z dniem 15 sierpnia 1924 r. na mjr. piech., był dowódcą II baonu, a od 26 kwietnia 1928 r. kwatermistrza 53 pp. 18 czerwca 1930 r. został inspektorem WF i PW w DOK nr VII w Poznaniu. Z dniem 30 listopada 1934 r. przeniesiony w stan spoczynku. Powrócił do Stryja, gdzie był wicedyrektorem uzdrowiska w Morsztynie, a od 1938 r. także wótem tej gminy. Członek Zw. Legionistów Polskich (wiceprezes oddziału), działacz Zw. Strzeleckiego i od 1938 r. Obozu Zjednoczenia Narodowego. Podczas kampanii 1939 r. 26 września aresztowany przez Sowietów. Osadzony w więzieniu w Stryju, a potem w Drohobyczu. Wywieziony na podstawie listy nr 056/2, w maju 1940 r. został zamordowany na terenie Ukrainy. Odznaczony Krzyżem Niepodległości i złotym Krzyżem Zasługi. Żonaty z Józefą Darmolińską, miał córkę Lucynę (ur. 1927) i syna Stanisława (ur. 1929), wychowywał też pasierbów Romana, Mirosława i Alicję. Poświęcono mu tablicę pamiątkową w katedrze polowej WP w Warszawie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 179/1931
Źródła

J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; „Monitor Polski” 102/1933; Polski Cmentarz Wojenny Kijów-Bykownia. Księga cmentarna t. I, Warszawa 2015; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; S.F. Składkowski, Beniaminów 1917-1918, Warszawa 1935; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; Ukraiński ślad Katynia, Warszawa 1995.