Bojownikom niepodległości

Stanisław Feliks Barzykowski

(1884–1965)

Stanisław Feliks Barzykowski

Urodził się 17 lipca 1884 r. w Radziechowie, Tarnopolskie. Syn Szczęsnego Ignacego (zob.) oraz Marii Ludwiki z Mikiewiczów (zob.), wnuk powstańca 1863 r. Brat Haliny Scholzowej (zob.) i Tadeusza (zob.). Szwagier Rajmunda Scholza (zob.).

Uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego św. Anny w Brzeżanach, w którym w 1905 r. uzyskał maturę. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego i w Szkole Nauk Politycznych przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Po ukończeniu studiów pracował jako aplikant w sądzie w Brzeżanach.

Jeszcze w okresie nauki w gimnazjum należał do organizacji patriotyczno-niepodległościowych. Od 1904 r. był członkiem „Odrodzenia” oraz „Promienia”, w których odgrywał znaczącą rolę. W październiku 1908 r. zorganizował w Brzeżanach oddział Związku Walki Czynnej i został jego komendantem (ps. „Zbigniew”), zaś od 1910 r. także tamtejszego oddziału Związku Strzeleckiego. W 1912 r. zdał egzamin oficerski, uzyskując odznakę tzw. „parasol”.

W związku z wybuchem wojny zmobilizowany do armii austro-węgierskiej, 24 sierpnia awansował na por. rez. prow. W składzie 6 i 4 BGórskiej brał udział w walkach na froncie serbskim.

Dopiero 9 lipca 1916 r. przeszedł do Legionów Polskich. Służył w intendenturze Komendy Legionów.

Po kryzysie przysięgowym był referentem prowiantowym intendentury Polskiego Korpusu Posiłkowego. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) więziony przez Austriaków w Huszt i Marmaros-Sziget. Należał do oskarżonych w procesie legionistów w Marmaros-Sziget (8 czerwca-30 września). Po abolicji procesu zwolniony.

Od 1 listopada w Wojsku Polskim. W latach 1918-1920 był kolejno zastępcą szefa intendentury Naczelnego Dowództwa na Galicję Wschodnią, szefem tej intendentury, szefem intendentury Frontu Litewsko-Białoruskiego. Od czerwca 1920 do 3 lipca 1921 r. szef intendentury Okręgu Generalnego Kielce.

Po wojnie, zweryfikowany jako płk int. z 1 czerwca 1919, pełnił funkcję szefa intendentury OGen Kielce, OGen Białystok oraz Okręgu Korpusu nr V w Krakowie. W 1925 r. ukończył Wyższą Szkołę Intendentury. Następnie był dyrektorem głównego urzędu zbożowego, pełniącym obowiązki inspektora służby intendentury w Dep. Intendentury MSWojsk, szefem intendentury w Kierownictwie Marynarki Wojennej, pełniącym obowiązki II zastępcy szefa Departamentu Intendentury MSWojsk oraz inspektorem technicznym intendentury w tym departamencie. 30 czerwca 1934 r. przeszedł w stan spoczynku.

Równolegle pracował społecznie – sprawował funkcję wiceprezesa Polskiego Związku Narciarskiego, przewodniczącego I okręgu narciarskiego, wiceprezesa Warszawskiego Klubu Narciarskiego. Członek Związku Legionistów Polskich, był wiceprezesem Koła Formacji Pozapułkowych.

W 1939 r. zmobilizowany do WP, otrzymał przydział do Departamentu Intendentury MSWojsk i razem z nim 18 września przekroczył granicę Rumunii. Początkowo internowany w Babadag, a od października w Calimanesti. W marcu 1941 r. przekazany Niemcom, przebywał w oflagach VI A w Dorsten i VI B w Dössel. Uwolniony przez wojska aliantów 1 kwietnia 1945 r.

Wyjechał do Wlk. Brytanii, gdzie zamieszkał na stałe. Pracował w ogrodnictwie.

Zmarł 10 kwietnia 1965 r. w Londynie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz złotym Krzyżem Zasługi.

Źródła

CAW, akta Odznaki Pamiątkowej Więźniów Ideowych 2/38, I.120.1.426; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 t. 1, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 1, Warszawa 2005; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 4, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2012; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza”  1965, nr 90, 91; Encyklopedia Wojskowa t. I, Warszawa 1931; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” 1931, nr 18; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; S. Wiszniewski, Brzeżańczycy przy odbudowie państwa polskiego od 1831 do 1920 r., Lwów 1938.