Bojownikom niepodległości

Stanisław Gajewski

(1891–1944)

Stanisław GajewskiUrodził się 14 października 1891 r. we wsi Mokra Prawa koło Skierniewic. Syn Walentego i Marii z Borgiełłów.

Ukończył gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, po czym studiował na Wydz. Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu w Zurychu (ukończył sześć semestrów).

Tam też podjął działalność niepodległościową; był prelegentem w Stow. Oświatowym „Zgoda”, działaczem „Sokoła Słowiańskiego”.

Uczestniczył w działalności Tow. Przyjaciół Muzeum Narodowego w Rapperswilu.

W 1913 r. założył oddział Zw. Strzeleckiego, w którym sprawował funkcję zastępcy komendanta, a od 13 maja 1914 r. - komendanta. Latem uczestniczył w letnim kursie w Oleandrach.

3 sierpnia 1914 r. przydzielony do III plut. 1 komp. kadrowej, w jej składzie 6 sierpnia wyruszył w pole ps. „Chłop”.  28 listopada odesłany do szpitala do Krakowa na operację ręki. Następnie leczył się w Morawskiej Ostrawie, Bystrzycy i Teplicach. Jako niezdolny do służby 27 lutego 1915 r. zwolniony z Legionów Polskich.

Przybył do Nowego Sącza, gdzie pracował w komisariacie wojskowym, a potem w sekcji utrzymania dróg w galicyjskim Wydz. Krajowym.

W 1919 r. powrócił do Warszawy i podjął pracę w Zarządzie Miejskim.

Latem 1920 r. zgłosił się ochotniczo do WP. W składzie 1 psap brał udział w walkach z bolszewikami w rejonie Warszawy oraz w 3 komp. VIII baonu saperów na Wołyniu. Następnie w rezerwie.

Powrócił do pracy w Zarządzie Miasta. Ostatecznie osiągnął funkcję dyrektora Oddziału Kontroli.

Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej. Pracował w Delegaturze Rzadu RP na Kraj ps. „Mokrski”., „Stanisław”. Do 2 września 1944 r. uczestnik powstania warszawskiego na Starym Mieście. Następnie z ludnością cywilną opuścił miasto. Wywieziony przez Niemców do obozu koncentracyjnego we Flossenburgu.

Zmarł 19 grudnia (9 listopada?) 1944 r. w obozie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty z Marią Jurczak.

Źródła

J.M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Kraków 2014; „Monitor Polski” nr 64/1937.