Bojownikom niepodległości

Stanisław Gieysztor

(1891–1940)

gieysztor stanisławUrodził się 15 września 1891 r. w Warszawie. Syn Feliksa, urzędnika, i Józefy z Gorazdowskich.

Ukończył gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego w Warszawie (1908 r.), po czym kontynuował naukę w Szkole Mechaniczno-Technicznej Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda.

Członek „Petu”, a potem „Zetu”. W 1911 r. aresztowany przez władze rosyjskie i przez dwa miesiące więziony.

Po zwolnieniu wyjechał do Nancy, gdzie kontynuował studia na Wydz. Mechanicznym tamtejszej politechniki.

Należał do „Filarecji” i Zw. Strzeleckiego. Latem 1914 r. uczestniczył w kursie instruktorskim tej organizacji w krakowskich Oleandrach.

3 sierpnia 1914 r. przydzielony do III plut. 1 komp. kadrowej (potem: 1 komp. III baonu 1 pp LP), z którą 6 sierpnia wyruszył w pole ps. „Szachowski”. Ranny w głowę i nogę 19 września pod Uciskowem, leczył się w szpitalu w Krakowie. Chory na zapalenie płuc 15 października wyjechał na leczenie do Pragi, po czym po powrocie został zwolniony z Legionów Polskich. Od marca 1917 r. działał w POW w Janowie Lubelskim.

Po rozbrojeniu okupantów od listopada 1918 r. w WP. Służył w 1 pap leg. Z dniem 1 sierpnia 1919 r. mianowany ppor. art., 1 sierpnia 1920 r. awansował na por. art.

W 1922 r. ukończył kurs pożarnictwa wojskowego w Warszawie i objął stanowisko komendanta wojskowej straży pożarnej w Kielcach. Służył w 2 pap leg, skąd w marcu 1925 r. przeniesiono go do Komendy Obozu Ćwiczebnego w Rembertowie. Zajmował w niej stanowisko oficera ordynansowego. Od marca 1927 r. oficer 1 pan. Awansowany 1 stycznia 1930 r. na kpt. art., od 23 marca 1932 r. służył w DOK nr I. 11 kwietnia 1933 r. przeniesiony do dowództwa KOP, a 1 lipca 1934 r. do warszawskiej Straży Ogniowej. Początkowo sprawował w niej funkcję zastępcy dowódcy oddziału, potem oficera sztabowego i dowódcy oddziału. Ukończył kursy doszkalające w Berlinie i Dreźnie, po czym w 1935 r. został komendantem Straży Ogniowej w Warszawie. Zapewne wówczas został przeniesiony do rezerwy WP.

Działacz Zw. Legionistów Polskich – był członkiem władz okręgu stołecznego tej organizacji.

Jako komendant Straży Ogniowej brał udział w kampanii 1939 r. Uczestniczył w obronie stolicy. Swoje stanowisko zajmował także w czasie niemieckiej okupacji. Aresztowany z grupą pracowników 3 lipca 1940 r., został osadzony na Pawiaku. 15 sierpnia wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz.

Zginął 23 listopada 1940 r. w obozie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powazkach w Warszawie kwat. A-22.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Marią Ryttel, miał z nią troje dzieci, m.in. córkę Zofię (24 XII 1924-1944), poległą w powstaniu warszawskim, Krystynę Katarzynę (ur. 22 II 1930) zamężną Łopatek.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 140/1932
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; T. Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; J.M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Kraków 2014; „Monitor Polski” nr 140/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932.