Stanisław Gorzuchowski

Urodził się 6 czerwca 1899 r. w Wilnie. Syn Ksawerego, urzędnika, i Heleny z Wojtykiewiczów.

Ukończył Szkołę Handlową w Wilnie (1917 r.).

W czasie I wojny światowej od 1916 r. komendant podokręgu POW.

W latach 1917-1924 członek PPS.

Od 1918 r. w WP. Służył w 13 i 11 puł oraz w Sztabie Generalnym.

Zweryfikowany jako por. adm.-gosp. z 1 czerwca 1919 r., służył w Okręgowym Zakładzie Gospodarczym 3 z tym jednak, iż w 1923 r. był odkomenderowany celem dokończenia studiów. Po 1924 r. w stanie spoczynku.

Ukończył Wyższą Szkołę Handlową w Warszawie (1924 r.) oraz Wydz. Humanistyczny Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, w 1927 r. uzyskując magisterium. Studiował geografię kolonialną w Paryżu i Algierze (1929-1931). Pracował w katedrze geografii Uniwersytetu Warszawskiego, w 1933 r. uzyskał tam doktorat z filozofii, a w 1937 r. otrzymał habilitację na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Od 1938 r. był docentem i wykładowcą geografii na tej uczelni. Autor licznych prac specjalistycznych. W latach 1938-1939 uczestniczył w wyprawie do masywu górskiego Ruwenzori w Afryce.

Pracował zawodowo jako wizytator Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Był sekretarzem generalnym Zarządu Głównego Zw. Strzeleckiego.

Podczas II wojny światowej na początku września 1939 r. zmobilizowany do WP, służył w Wilnie. Po agresji sowieckiej z 17 września przeszedł na Litwę, gdzie został internowany pod Kownem. Zwolniony, przez Wilno przedostał się do Warszawy.

Tu zorganizował Wyższą Szkołę Nauk Kolonialnych (Instytut Kolonialny), którego został kierownikiem. Funkcję tę sprawował do wybuchu powstania warszawskiego w 1944 r. wykładał geografię regionalną, ekonomiczną, kolonialną, historię odkryć geograficznych i historię niektórych państw afrykańskich. Wykładał również w legalnej I Miejskiej Szkole Handlowej.

Od 1942 r. brał udział w działalności konspiracyjnej w ramach Zw. Strzeleckiego. Był referentem kulturalno-oświatowym przy Komendzie Głównej. Uczestniczył w powstaniu warszawskim na Mokotowie. Z ludnością wyszedł z Warszawy i w połowie września 1944 r. dotarł do Częstochowy.Tam prowadził tajne nauczanie w zorganizowanej przez siebie Wyższej Szkole Handlowej.

Po II wojnie światowej od 1 października 1945 r. pracował jako docent i kierownik katedry antropogeografii.

Od listopada tego roku działał w organizacji WiN w Łodzi ps. „Salwator”. Przygotowywał ekspertyzy o tematyce gospodarczej. Jako członek Mieszanej Komisji Deliminacyjnej Polsko-Radzieckiej od kwietnia do czerwca 1946 r. przekazywał informacje dotyczące m.in. dyslokacji oddziałów sowieckich. Aresztowany 22 listopada 1946 r. przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi z 13 stycznia 1947 r. został skazany na pięć lat więzienia, dwa lata utraty praw publicznych i obywatelskich. Osadzony w więzieniu we Wronkach.

Tam zmarł 28 marca 1948 r.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i dwukrotnie Krzyżem Walecznych, pośmiertnie (2008) otrzymał order Polonia Restituta 3 kl.

Żonaty z Janiną Samoniewicz, miał córkę Janinę (ur. 1929) i pasierbicę Irenę (ur. 1919).