Stanisław Hałko

Urodził się 24 grudnia 1884 r. w Miżanach pow. Oszmiana. Syn Franciszka i Zofii z Ziemackich. Ukończył gimnazjum (1904 r.) i Wyższe Seminarium Duchowne w Wilnie (1908 r.), po czym został wyświęcony na kapłana. Odbył studia teologiczne w Innsbrucku (1908-1909) i filozoficzno-pedagogiczne we Fryburgu, w 1913 r. uzyskując doktorat. W okresie studiów pomagał polskim emigrantom zatrudnionym w Szwajcarii, Francji i Niemczech. Od 1913 r. sprawował funkcję prefekta i duszpasterza kolonii francuskiej i niemieckiej w Białymstoku. Tam też był dziennikarzem. Podczas I wojny światowej dziekan białostocki. W 1916 r. zorganizował Tow. Pomocy Szkołom Polskim. Współorganizował polskie szkolnictwo m.in. Gimnazjum Realne im. Zygmunta Augusta, którego został dyrektorem. Za tę działalność aresztowany 23 maja 1916 r. przez Niemców. Skazany przez sąd polowy na deportację, od lipca 1916 do listopada 1918 r. był internowany w Bytowie, Celle Schloss pod Hanowerem i w Czersku pod Chojnicami. Po zakończeniu wojny przez Królewiec i Grajewo przybył do Białegostoku, gdzie od 1920 r. był ponownie dyrektorem założonego przez siebie Gimnazjum Państwowego im. Zygmunta Augusta. W 1919 r. wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego w okręgu wyborczym nr 33 (Białystok). Był członkiem klubu Narodowo Chrześcijańskiego Klubu Robotniczego. Mandat poselski sprawował do 1922 r. Później działacz BBWR. Podczas kampanii 1939 r. po zajęciu Białegostoku przez Niemców we wrześniu mianowany tymczasowym burmistrzem miasta. Po wkroczeniu do Białegostoku Armii Czerwonej powrócił na stanowisko dyrektora szkoły. Po jej likwidacji w listopadzie, przedostał się do Warszawy, gdzie pozostawał pod przybranym nazwiskiem „Stefan Halicki”. Pracował jako urzędnik w Radzie Głównej Opiekuńczej oraz był działaczem konspiracyjnym (członek Komisji Oświecenia Publicznego). Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941) powrócił do Białegostoku. Zajmował się zbieraniem funduszy dla potrzeb konspiracji. Aresztowany przez funkcjonariuszy gestapo, 21 marca 1942 r. został osadzony na Pawiaku w Warszawie. Wywieziony do obozu koncentracyjnego Stutthof, a potem do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Zginął w 1943 r. na terenie obozu. Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości. W 1933 r. ufundowano stypendium jego imienia dla ubogiej młodzieży w Gimnazjum Zygmunta Augusta w Białymstoku.