Bojownikom niepodległości

Stanisław Jęczalik

(1898–1921)

Stanisław JęczalikUrodził się 28 grudnia 1898 r. w Nadbrzeziu pow. Tarnobrzeg. Syn Władysława i Zofii z Broszkiewiczów.

Ukończył szkołę ludową, a potem trzy klasy gimnazjum w Zakładzie XX. Salezjanów w Oświęcimiu.

Od 16 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w 3 komp. 2 pp LP. Uczestniczył w kampanii karpackiej podczas której chory, od 29 grudnia leczył się w szpitalu rezerwowym nr 1 w Szombathely. Od 1 stycznia 1915 r. w Oddziale Wywiadowczym Komendy Legionów Polskich. Od 15 kwietnia żołnierz komp. sztabowej Komendy Legionów. Od 24 stycznia 1916 r. ponownie w 3 komp. 2 pp LP. Chory, od 11 listopada przebywał w szpitalu epidemicznym w Wadowicach. Ukończył szkołę oficerską pułku i w stopniu plut. od 25 kwietnia 1917 r. był dowódcą plut. 11 komp. 2 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym pozostał w 2 pp LP. Brał udział w przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918). Następnie dołączył do II Korpusu Polskiego. Dowodził plut. w 14 pstrz. Uczestniczył w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja). Po kapitulacji korpusu (12 maja) dostał się do niewoli, z której rychło zbiegł.

Od 15 maja oficer rejonowy m. Kijowa w Dowództwie Etapu na Ukrainie, a od 1 sierpnia oficer łącznikowy w Dowództwie Etapu w Nowoczerkasku POW.

5 września dołączył do 4 DStrz gen. L. Żeligowskiego. Był dowódcą plut. w 14 pstrz i instruktorem w szkole oficerskiej. W składzie dywizji bił się z bolszewikami i w lipcu 1919 r. powrócił do kraju. Mianowany ppor. piech., służył w 19 psp (potem: 4 psp). 27 marca 1920 r. wyróżnił się (jako dowódca komp.) podczas ataku na wieś Słoboda Szelechowska.

Podczas ataku na Słobodę Szelechowską dnia 27 marca 1920 roku ppor. Jęczalik z braku oficerów w kompanii, podczas walki objął dowództwo nad kompanią wysuniętą najdalej naprzód. Przedzierając się przez wieś dał przykład niepospolitej odwagi i męstwa. Zabezpieczając lewe skrzydło atakującej piechoty dał możność atakowania baterii, która została zdobyta. Przykładem swym i nieustraszonym parciem naprzód, mimo dużego ognia, porwał za sobą żołnierzy, czym przyczynił się w znacznej mierze do zwycięstwa i rozbicia nieprzyjaciela.

Awansowany na por. piech. 17 czerwca ranny, przebywał w szpitalu, po czym 25 lipca powrócił do pułku. Brał udział w bitwie warszawskiej. Ranny 11 września. 12 stycznia 1921 r. powrócił do 4 psp, obejmując stanowisko adiutanta I baonu. W okresie od 4 lutego do 4 marca uczestniczył w kursie przy DOGen Kraków.

Od 29 maja 1921 r. brał udział w III powstaniu śląskim. Jako zastępca dowódcy pułku służył w 4 pułku powstańczym.

Poległ 5 czerwca 1921 r. pod Roździeniem koło Szopienic. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym przy ul. gen. Jarosława Dąbrowskiego w Oświęcimiu.

Pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Rodziny nie założył.

Źródła

Lista chorych, rannych, zabitych i zaginionych legionistów do kwietnia 1915 roku, Oświęcim 1915; G. Łukomski, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945 t. II (1914–1921) cz. 1, Koszalin 1991; „Monitor Polski” nr 111/1931; V Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; B. Szwedo, Słownik Legionistów Tarnobrzeskich t. I, Tarnobrzeg 2014.