Bojownikom niepodległości

Stanisław Jedwabny

(1884–1974)

Stanisław JedwabnyUrodził się 27 kwietnia 1884 r. w Jarocinie. Syn Antoniego, rzemieślnika, i Jadwigi z Jankowskich.

Ukończył szkołę powszechną w Jarocinie, po czym kształcił się w gimnazjum w Jarocinie, a potem w Gnieźnie, gdzie w 1907 r. uzyskał maturę. Następnie podjął studia prawnicze na uniwersytecie we Wrocławiu, po czym od 1911 r. studiował medycynę na uniwersytecie w Berlinie.

W czasie I wojny światowej od 1914 r. w armii niemieckiej.  Do 1918 r. brał udział w walkach na froncie francuskim.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. 25 stycznia 1919 r. w stopniu ppor. skierowany na front północny, był organizatorem i komendantem szpitala polowego nr 3 w Kcyni. Funkcję tę sprawował do 9 marca. Skierowany na kursy medyczne do Poznania, po ich ukończeniu w  składzie 3 pap wlkp (potem: 17 pal) brał udział w wojnie z bolszewikami. W 1922 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako por. rez. lek. z 1 czerwca 1919 r.

Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując dyplom lekarski.

Pracował jako lekarz ogólny w Wieluniu nad Notecią, a od 1922 r. prowadził praktykę lekarską w Kcyni. Pracował też jako nauczyciel higieny w seminarium nauczycielskim w Kcyni.

Należał do Stronnictwa Narodowego. Działacz społeczny – w 1935 r. był wiceprezesem Koła PCK w Kcyni, należał do Związku Oficerów Rezerwy, wiceprezes Towarzystwa Powstańców i Wojaków, Związku Powstańców Wielkopolskich, Bractwa Kurkowego, prezes Katolickiego Stow. Mężczyzn.

25 sierpnia 1939 r. zmobilizowany do Wojska Polskiego.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej. Do 1945 r. przebywał w obozach w Mławie, Olsztynku, Norymberdze, Hoyersverdzie i Woldenbergu.

Po wojnie powrócił do Kcyni. Od sierpnia 1945 r. prowadził tam praktykę lekarską. Pracował też jako kierownik w Kcyńskim Ośrodku Zdrowia. Był wieloletnim radnym miejskim w Kcyni. Mając 83 lata przeszedł na emeryturę.

Zmarł 28 września 1974 r. w Kcyni i został pochowany na tamtejszym nowym Cmentarzu Parafialnym sektor 3.

Odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.

Żonaty z Marią Kawczyńską (zob.), miał syna Aleksandra (ur. 27 VIII 1924), lekarza, i córkę Urszulę (1927–2 III 2008) zamężną Pankowską.

Pośmiertnie (2014) otrzymał honorowe obywatelstwo Gminy Kcyna, poświęcono mu tablicę na budynku przy ul. Rynek 1 w Kcyni.

Źródła

K. Czechowska, Jedwabny Stanisław, www.powstanie.szubin.net/biografie/s/65 [dostęp 24 V 2021]; Kcynia, „Dziennik Bydgoski” nr 219/1927; „Monitor Polski” nr 63/1933; Polski Almanach Medyczny na rok 1956, Warszawa 1957; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1948, Warszawa 1949; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1938 rok, Warszawa 1938; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1936, Warszawa 1936; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.