Stanisław Józef Heilman

Urodził się 8 listopada 1894 r. w Błażowej koło Rzeszowa. Syn Antoniego, nauczyciela, oraz Teodozji. Brat Kazimierza Romana (zob.).
W latach 1901-1904 uczył się w szkole ludowej, a następnie w gimnazjum św. Jacka w Krakowie. Ukończył siedem klas. W 1911 r. ze względów materialnych przerwał naukę.
Od 1912 r. pracował jako urzędnik pocztowy, po ukończeniu kursu w 1913 r. został oficjałem.
Należał do skautingu PDS. Uczestnik kursu włościańskiego PDS we Lwowie (1-8 lutego 1913 r.).
W czasie I wojny światowej od 1 sierpnia 1914 r. w oddziałach strzeleckich i Legionie Wschodnim. Po rozwiązaniu legionu w Mszanie Dolnej 23 września 1914 r. wcielony do armii austro-węgierskiej.
Początkowo w baonie zapasowym, następnie walczył na froncie rosyjskim. Ukończył szkołe oficerów rezerwy w Opawie. Mianowany chor. rez. piech., dowodził plut. i komp. na froncie włoskim. W 1917 r. awansował na ppor. rez. piech.
Od 1 listopada 1918 r. w WP. Służył w 5 pp leg. Brał udział w walkach z Ukraińcami o Przemyśl, a następnie w składzie III baonu o Lwów. Uczestniczył w wojnie przeciwko Ukraińcom do marca 1919 r. Od kwietnia walczył z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. Był dowódcą plut. i komp., a później adiutantem I baonu. Uczestniczył w walkach na Łotwie, Ukrainie, w bitwie warszawskiej i niemeńskiej.
W 1922 r. zdał eksternistycznie maturę w Wilnie. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 15 sierpnia 1924 r. na kpt. piech., we wrześniu 1924 r. przeniesiono go z 5 pp leg na stanowisko I oficera sztabu 1 DP Leg. We wrześniu 1925 r. powrócił do 5 pp leg. Od października 1929 do września 1931 r. studiował w WSWoj w Warszawie. Po ukończeniu nauki 3 października przydzielony do Dowództwa KOP w Warszawie, w którym 1 grudnia został szefem oddz. ogólonorganizacyjnego. Od 25 kwietnia 1933 r. przebywał na kursie w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Awansowany 1 stycznia 1934 r. na mjr. dypl. piech. Po ukończeniu kursu w czerwcu 1934 r. objął dowództwo baonu 5 pp leg. Jesieniątego roku został szefem sztabu 1 DP Leg. W 1935 r. objął stanowisko kwatermistrza 5 pp leg i zajmował je do 1938 r. Wiosną 1939 r. dowodził II baonem 5 pp leg.
Podczas kampanii 1939 r. w Ośrodku Zapasowym 1 DP Leg. Po zakończeniu walk w tym też roku powrócił do Wilna, gdzie od 1940 r. prowadził działalność konspiracyjną w Kołach Pułkowych. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941) należał do ZWZ/AK. Od sierpnia był szefem Oddz. I Komendy Okręgu ZWZ/AK w Wilnie ps. „Stanisław”, „Tomasz”. W sierpniu 1942 r. został szefem Oddz. IV tej komendy. Był współorganizatorem planu operacji „Ostra Brama”. Na początku czerwca 1944 r. wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wilno tworzonej organizacji „NIE”, do zorganizowania której wówczas nie doszło. Uczestnik operacji „Ostra Brama”. Po wyzwoleniu Wilna, chcąc uniknąć sowieckiego aresztowania, ukrywał się pod nazwiskiem „Stanisława Zatorskiego”. W sierpniu wszedł w skład odtworzonej Komendy Okręgu AK Wilno. Był zastępcą komendanta okręgu i szefem sztabu. Po aresztowaniu przez Sowietów dowódcy okręgu (8 stycznia 1945) przejął jego funkcję. Rozkazem Komendy Głównej z dniem 1 stycznia 1945 r. awansował na ppłk. dypl. piech. 18 lutego rozwiązał podległe mu struktury organizacji, pozostając na stanowisku komendanta okręgu w likwidacji. Zwolnennik dalszej walki z Sowietami, 28 marca został przez nich aresztowany w Wilnie. Torturowany w śledztwie, był sądzony przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD Litewskiej SSR w Wilnie (28-29 sierpnia 1945). Skazany na 15 lat łagrów, 25 października przybył do Workutłagru.
Tam zmarł 16 września 1947 r.
Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości, srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl.
Żonaty z Ireną N., małżeństwo to pozostało bezpotomne.