Bojownikom niepodległości

Stanisław Okoniewski

(1886–1966)

Urodził się 16 sierpnia 1886 r. w Radomiu. Syn Bonifacego i Anastazji z Osmólskich. Brat Anny (zob.), Jana (zob.) i Stefana (zob.).

Uczył się w gimnazjum w Radomiu, z którego w 1904 r. został wydalony za udział w manifestacjach antyrządowych.

W 1905 r. był członkiem OB PPS, współdziałał w organizacji strajku szkolnego w Radomiu (1905).  Po uzyskaniu matury odbył obowiązkową służbę wojskową w armii rosyjskiej w charakterze jednorocznego ochotnika. Był wówczas organizatorem Komitetu Wojskowo–Rewolucyjnego w Lublinie.

W latach 1908–1913 studiował na Wydz. Prawa uniwersytetu w Kazaniu i odbywał aplikację adwokacką w Radomiu.

Podczas I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii rosyjskiej. Ukończył Wojskową Akademię Prawniczą w Piotrogrodzie (1917). Od sierpnia 1918 r. pracował w sądownictwie cywilnym. Został wówczas zastępcą sędziego śledczego w Warszawie.

W niepodległej Polsce od listopada 1918 r. służył w Wojsku Polskim. W stopniu kpt. KS był sędzią śledczym w sądzie Okręgu Generalnego Warszawa, a potem sędzią śledczym ds. specjalnej wagi oraz referentem w Departamencie Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych i Najwyższego Sądu Wojskowego. 6 sierpnia 1920 r. zatwierdzony w stopniu mjr. KS ze starszeństwem z 1 kwietnia. Od 1921 r. oficer Korpusu Kontrolerów. Zweryfikowany jako mjr KK z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1923 r. na ppłk. KK, służył w I Grupie KK (1923, 1924). W 1928 r. był p.o. szefa VIII Grupy KK. Następnie od 1930 r. zastępca szefa Korpusu Kontrolerów. 30 kwietnia 1931 r. przeniesiony w stan nieczynny, zaś 30 kwietnia 1932 r. do rezerwy. Powołany do Najwyższej Izby Kontroli, od 1 maja 1931 r. był naczelnikiem wydz. personalnego, a od 1 grudnia 1932 r. jej wiceprezesem.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. po agresji Związku Sowieckiego z 17 września, razem z władzami polskimi przeszedł do Rumunii. Następnie przedostał się do Francji. Pracował w Najwyższej Izbie Kontroli na stanowisku referenta. Latem 1942 r. przedostał się do Wlk. Brytanii, gdzie mianowano go członkiem Kolegium NIK.

Po wojnie pozostał na emigracji, osiedlił się w Londynie. Od 1 marca 1949 r. wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli, od 23 października 1950 r. prezesem NIK. Zmarł 21 listopada 1966 r. w Londynie. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu North Sheen.

Żonaty (od 3 sierpnia 1914) z Jadwigą Wagner.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 1 kl., Krzyżem Niepodległości i złotym Krzyżem Zasługi.

Źródła

K. Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków 1995; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” 1931, nr 179; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928; Rocznik oficerski rezerw 1934.